جراحی فک که به آن جراحی ارتوگناتیک می گویند، ناهماهنگی یا ناهماهنگی فک را اصلاح می کند و منجر به عملکرد بهتر فک ها و دندان ها می شود. اصلاح فک همچنین می تواند به بهبود تعادل و زیبایی صورت کمک کند.
اگر مشکلات فک دارید که تنها با درمان ارتودنسی قابل اصلاح نیست، جراحی فک گزینه مناسبی برای شماست. در بیشتر این موارد، بریس ها نیز برای دستیابی به نتایج بهتر روی دندان ها نصب می شوند. بریس های ارتودنسی را می توان قبل از جراحی فک یا در دوران نقاهت پس از جراحی فک (تا زمانی که دندان ها ترمیم و تراز شوند) استفاده کرد.
البته قبل از انجام عمل جراحی فک و حتی درمان ارتودنسی باید از سلامت لثه اطمینان حاصل کرد، اگر لثه ها ناسالم باشند عمل جراحی به خوبی پیش نمی رود. در برخی موارد، جراحی لثه مورد نیاز است.
آیا جراحی فک در کودکان و نوجوانان انجام می شود؟
جراحی فک بر روی استخوان فک انجام می شود، بنابراین سن رشد استخوان باید بیشتر باشد. رشد استخوان معمولاً در دختران بین 14 تا 16 سالگی و پسران بین 17 تا 21 سالگی متوقف می شود. پس از آن می توان جراحی فک را انجام داد.
جراحی فک بالا در چه مواردی انجام می شود؟
این عملیات برای حذف موارد زیر انجام می شود:
طولانی شدن یا عقب نشینی شدید فک بالا
نیش صلیب
بدن خود را باز کنید (دهان خود را باز کنید و فک خود را ببندید)
شکاف لب
نداشتن دندان یا دندانی که در هنگام لبخند زدن بیش از حد قابل مشاهده باشد
عدم رشد وسط صورت
جراحی فک در چه مواردی انجام می شود؟
جراحی فک پایین
جراحی فک پایین برای اصلاح شرایط زیر انجام می شود:
فلج فک پایین
بیرون زدگی فک پایین
جراحی فک (جنیوپلاستی) در چه مواردی انجام می شود؟
عمل جراحی
این جراحی برای اصلاح کمر کوچک یا عقب‌رفته انجام می‌شود. اگر عقب رفتن دندان ها با عقب رفتن دندان های پایین همراه باشد، همزمان جراحی فک پایین انجام می شود، اما در مواردی که فک فقط عقب می نشیند و ارتباط بین دندان ها مشکلی ندارد، فقط جراحی است.
بالا بردن چانه: در جراحی چانه برش کوچکی در قسمت تحتانی چانه ایجاد می شود و استخوان آن به سمت جلو کشیده می شود و با پیچ و پلاک یا سیم در موقعیت جدیدی ثابت می شود.
کاهش چانه: جراحی کاهش چانه نیز قابل انجام است که در این صورت قسمت جلویی استخوان چانه بریده و برداشته می شود.
جراحی فک پایین و جراحی فک
مزایای جراحی فک
جراحی دهان دارای مزایای زیر است:
تماس بین دندان ها بهبود می یابد تا غذا به درستی و کامل جویده شود و غذای کمتری بین دندان ها باقی بماند.
تلفظ حروف و کلمات تصحیح می شود.
مشکل بلع اصلاح می شود.
به دلیل توزیع یکنواخت بار روی دندان، سایش و شکستگی یا پر شدن لب کاهش می یابد.
فشار زیادی از روی مفاصل به دلیل نامرتبی دندان ها یا فک ها برداشته می شود. این فشار شدید به تدریج منجر به آسیب و درد مفصل فک و مشکلات مربوط به آن می شود.
مشکلات اکلوژن و بسته شدن فک برطرف می شود (مثلاً برخی از افراد مولرهای فک بالا را جوش داده اند اما دندان های جلویی آنها به هم نمی رسد (اپن بایت)، مشکلی که با جراحی فک برطرف می شود.
عدم تعادل اجزای صورت یا عدم تقارن پایین صورت اصلاح می شود. مثلا چانه کوچک، چانه تاخیری یا برجسته، کراس بایت، اوربایت و … از بین می رود.
لب ها بدون فشار و به راحتی بسته می شوند.
درد سر، فک و گردن ناشی از فشار بر عضلات و مفصل فک تسکین می یابد.
گاز گرفتن گونه و زبان به حداقل می رسد.
نقایص مادرزادی یا آسیب های صورت را می توان در طی جراحی فک اصلاح کرد.
مشکل قطع تنفس در خواب (آپنه خواب) حل می شود.
خطرات یا عوارض احتمالی جراحی فک چیست؟
جراحی فک به طور کلی زمانی ایمن و کم خطر است که توسط یک جراح دهان و دندان با تجربه انجام شود. به طور کلی، جراحی فک می تواند خطرات و عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
خون ریزی بیش از حد
عفونت
آسیب عصبی
شکستگی استخوان فک
فک را به حالت اولیه برگردانید
مشکلات تنظیم بایت (تماس با دندان ها) و درد مفصل فک
فعال سازی مجدد لازم است
برخی از دندان ها نیاز به کشیدن عصب دارند
از دست دادن بخشی از فک
الزامات رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن بعد از جراحی فک چیست؟
در این جراحی نیز مانند هر زخم دیگری باید همیشه زخم را تمیز نگه دارید. معمولاً جای زخم جراحی در داخل دهان است. پس از هر وعده غذایی باید دهان خود را با آب بشویید و طبق دستور پزشک دندان های خود را مسواک بزنید.
در روزهای اول که باید وعده های غذایی کوچک بخورید، احتمالاً مقدار زیادی غذا خواهید خورد. مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی را فراموش نکنید.
در هفته اول پس از جراحی، هنگام مسواک زدن دقت کنید که موهای مسواک خیلی نزدیک یا روی براکت و دندان ها نباشد. ممکن است برای شما سخت باشد که دهان خود را باز کنید و ممکن است هر بار که دهان خود را برای مسواک زدن باز می کنید درد داشته باشید. این نباید باعث شود دندان هایتان را مسواک بزنید. با این حال، تمیز کردن سمت دندانی که رو به زبان است، دشوار خواهد بود.
این وضعیت با گذشت زمان بهبود می یابد و از یک هفته تا ده روز پس از عمل می توان بدون مشکل دهان را باز کرد. در این دوره بهتر است از مسواک با سر کوچک استفاده کنید تا احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
آیا بعد از جراحی فک خونریزی می کند؟
گاهی ممکن است هنگام مسواک زدن از دهان خونریزی کند. این برای یک یا دو هفته اول پس از جراحی کاملا طبیعی است. اما خونریزی باید در عرض چند دقیقه پس از مسواک زدن متوقف شود.
جراحی فک برای چه کسانی توصیه نمی شود؟
این جراحی برای کسانی که نیازهایشان با بریس یا سایر درمان های ارتودنسی همپوشانی دارد، توصیه نمی شود.
همچنین جراحی فک در افرادی که به دلایل پزشکی نمی توانند جراحی بزرگ را تحمل کنند و در سنین رشد هستند انجام نمی شود.
تخصص های جراحی دهان، فک و صورت چیست؟
جراحی مفصل گیجگاهی یکی از ده تخصص گرنت جراحی فک و صورت در دندانپزشکی است. این تخصص شامل تشخیص و درمان بیماری ها، آسیب ها و اختلالات مربوط به جنبه های عملکردی و زیبایی شناختی از جمله بافت های سخت و نرم سر و گردن می باشد. دامنه این مهارت بسیار گسترده است. دامنه این تخصص از کشیدن دندان تا درمان شکستگی های پیچیده صورت را شامل می شود. این نوع جراحی در بیمارستان های خصوصی و بیمارستان های دولتی جراحی فک و صورت انجام می شود.
متخصصان جراحی فک و صورت با توجه به نوع ضربه وارد شده به صورت، دهان یا فک می توانند عمل جراحی و ترمیم محل آسیب را انجام دهند. در این عمل جراح برش هایی بر روی استخوان های فک ایجاد می کند و پس از قرار دادن آن ها در موقعیت صحیح، اثری بر جای نمی گذارد.
جراحی مفصل گیجگاهی فکی
در مواردی که سایر درمان‌های محافظه‌کارانه مؤثر واقع نمی‌شوند، پزشک ممکن است جراحی را برای تسکین درد ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی فکی، که شامل جراحی تعویض مفصل می‌شود، توصیه کند.
پیوند استخوان
در برخی شرایط، جراح ممکن است از استخوان مصنوعی، بخشی از استخوان خود یا استخوان اهدایی دیگران برای پیوند مفاصل و ترمیم استخوان‌های شکسته یا اصلاح استخوان‌هایی که به خوبی ترمیم نشده‌اند، استفاده کند.
متخصص فک و صورت
تیم جراح دهان فک و صورت در شیراز با متخصصان دیگر برای اصلاح نقایص مادرزادی مانند شکاف لب و کام و مسائل پس از سانحه که می تواند در رشد و عملکرد طبیعی اختلال ایجاد کند همکاری می کند.
