ارز دیجیتال دای (DAI) چیست؟

ارز دیجیتال دای (DAI) یک استیبل کوین غیرمتمرکز است که هدف اصلی آن حفظ ارزش خود به صورت یک به یک با دلار آمریکا است. این ارز بر بستر بلاک چین اتریوم فعالیت می کند و توسط سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) میکر دائو (MakerDAO) پشتیبانی می شود. دای به عنوان یک پناهگاه امن در دنیای پرنوسان رمزارزها شناخته شده و ویژگی های منحصر به فرد آن را به گزینه ای جذاب برای حفظ ارزش دارایی ها تبدیل کرده است.

دنیای ارزهای دیجیتال، با وجود فرصت های فراوان برای نوآوری و کسب سود، همواره با نوسانات شدید قیمت ها همراه بوده است. برای فردی که در این فضا فعالیت می کند، به خوبی درک می شود که این نوسانات می توانند هم فرصت ساز باشند و هم ریسک های جدی به همراه داشته باشند. در چنین محیطی، نیاز به دارایی هایی با ثبات که بتوانند ارزش خود را حفظ کنند، بیش از پیش احساس می شود. استیبل کوین ها دقیقاً برای پاسخ به این نیاز وارد میدان شده اند؛ رمزارزهایی که ارزش آن ها به دارایی های باثبات تری مانند ارزهای فیات گره خورده است.

در میان انواع استیبل کوین ها، دای (DAI) با ماهیت غیرمتمرکز خود، جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. این ویژگی تمرکززدایی، نه تنها امنیت و شفافیت بیشتری را برای کاربران به ارمغان می آورد، بلکه آن را به ابزاری قدرتمند برای افرادی تبدیل می کند که به دنبال راهی برای محافظت از دارایی های خود در برابر سانسور و محدودیت های جغرافیایی هستند. در این مقاله، عمیق تر به دنیای ارز دیجیتال دای قدم می گذاریم و نحوه عملکرد، مزایا، کاربردها و جایگاه آن را در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز بررسی می کنیم.

دای (DAI) به زبان ساده: تعریف و مفاهیم اولیه

برای شروع، می توان ارز دیجیتال دای را به عنوان پلی میان دنیای پرشتاب رمزارزها و ثبات ارزهای سنتی تصور کرد. این استیبل کوین، با هدف حفظ برابری با دلار آمریکا (۱ DAI = ۱ USD)، به عنوان پناهگاهی برای سرمایه ها در برابر نوسانات بازار عمل می کند. دای بر پایه استاندارد ERC-20 و بر بستر بلاک چین اتریوم ساخته شده است، به این معنی که از امنیت و قدرت محاسباتی شبکه اتریوم بهره می برد.

ارز دیجیتال دای چیست؟

دای یک استیبل کوین غیرمتمرکز و با پشتوانه وثیقه است. این یعنی برخلاف بسیاری از استیبل کوین های متمرکز مانند تتر (USDT) که توسط یک نهاد مرکزی با پشتوانه دلار واقعی در بانک ها مدیریت می شوند، دای بدون نیاز به واسطه و به صورت خودکار توسط پروتکل میکر دائو (MakerDAO) تولید و کنترل می شود. برای ایجاد دای، کاربران باید ارزهای دیجیتال دیگری مانند اتریوم (ETH) یا سایر توکن های مورد تایید را به عنوان وثیقه در قراردادهای هوشمند قفل کنند. این رویکرد، شفافیت بی نظیری را فراهم می آورد؛ زیرا هر فردی می تواند میزان وثایق پشتیبان دای را در بلاک چین مشاهده کند.

چرا استیبل کوین های غیرمتمرکز اهمیت دارند؟

اهمیت استیبل کوین های غیرمتمرکز مانند دای، زمانی آشکار می شود که نگاهی به نقاط ضعف مدل های متمرکز بیندازیم. در مدل های متمرکز، ریسک های متعددی وجود دارد: از احتمال سانسور شدن تراکنش ها و مسدود شدن حساب ها توسط نهادهای مرکزی، تا عدم شفافیت در مورد پشتوانه واقعی استیبل کوین ها. نگرانی هایی در مورد اینکه آیا تمام تترهای در گردش واقعاً پشتوانه دلاری دارند یا خیر، نمونه ای بارز از این مشکلات است.

در مقابل، دای به دلیل ماهیت غیرمتمرکز خود، مقاومت بالایی در برابر سانسور و دخالت نهادهای دولتی یا شرکت ها دارد. این ویژگی به ویژه برای افرادی که در مناطق تحت تحریم زندگی می کنند یا به دنبال حداکثر استقلال مالی هستند، بسیار حیاتی است. فلسفه تمرکززدایی در دیفای (DeFi) یا مالی غیرمتمرکز، بر حذف واسطه ها و بازگرداندن کنترل به دست کاربران است. دای با پایبندی کامل به این فلسفه، به کاربران این امکان را می دهد که بدون نگرانی از بسته شدن حساب یا مسدود شدن دارایی، به راحتی به خدمات مالی دسترسی داشته باشند.

پشتوانه دای: اکوسیستم MakerDAO و توکن MKR

فهم کامل دای بدون شناخت اکوسیستم میکر دائو و توکن حاکمیتی آن، یعنی MKR، ممکن نیست. این دو جزء اصلی، قلب تپنده دای و ستون فقرات پایداری آن محسوب می شوند.

تاریخچه و بنیان گذاران دای

داستان دای در سال ۲۰۱۵ با ایده ی رون کریستنسن (Rune Christensen)، کارآفرین دانمارکی و بنیان گذار فعلی میکر دائو، آغاز شد. او به دنبال راهی برای ایجاد یک استیبل کوین غیرمتمرکز بود که بتواند بدون نیاز به اعتماد به یک نهاد مرکزی، ارزش خود را حفظ کند. این ایده در نهایت به راه اندازی پروتکل میکر در دسامبر ۲۰۱۷ توسط میکر دائو منجر شد. در ابتدا، دای تنها با اتریوم به عنوان وثیقه پشتیبانی می شد، اما با گذر زمان و تغییرات بازار، در سال ۲۰۱۹ قابلیت وثیقه گذاری دارایی های دیجیتال دیگر نیز به آن اضافه شد که به آن دای چند وثیقه ای (Multicollateral DAI) می گویند.

یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ میکر دائو، سرمایه گذاری ۱۵ میلیون دلاری شرکت آندریسن هوروویتز (Andreessen Horowitz) در سال ۲۰۱۸ بود که نشان دهنده اعتماد جامعه سرمایه گذاری به این پروژه بود. در نهایت، در ژوئیه ۲۰۲۰، بنیاد میکر (Maker Foundation) کنترل پروتکل را به طور کامل به میکر دائو واگذار کرد و آن را به یک سازمان خودگردان کاملاً غیرمتمرکز تبدیل نمود.

MakerDAO چیست؟ (سازمان خودگردان غیرمتمرکز DAO)

میکر دائو یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) است که بر روی بلاک چین اتریوم بنا شده است. یک DAO، نوعی از سازمان است که بر اساس قواعد کدگذاری شده در قراردادهای هوشمند عمل می کند و تصمیم گیری ها به جای یک هیئت مدیره مرکزی، از طریق رأی گیری توسط دارندگان توکن حاکمیتی آن انجام می شود. در مورد میکر دائو، این توکن حاکمیتی همان MKR است.

دارندگان توکن MKR نقش کلیدی در مدیریت پروتکل میکر و اطمینان از پایداری دای ایفا می کنند. آن ها در مورد پارامترهای مهمی مانند نوع و میزان وثایق قابل قبول، کارمزد تثبیت (Stability Fee) و نرخ پس انداز دای (DAI Savings Rate – DSR) رأی می دهند. این ساختار حاکمیتی غیرمتمرکز، تضمین می کند که دای همیشه در راستای منافع جامعه کاربران حرکت کرده و در برابر هرگونه سوءاستفاده یا دستکاری مقاوم باشد.

ارز دیجیتال میکر (MKR) چیست؟

توکن MKR دو وظیفه اصلی در اکوسیستم میکر دائو دارد: حاکمیت و پشتیبانی از ثبات دای. همانطور که ذکر شد، دارندگان MKR از طریق رأی گیری در تصمیمات مربوط به پروتکل مشارکت می کنند. قدرت رأی هر فرد مستقیماً به تعداد توکن های MKR او بستگی دارد.

اما نقش MKR فراتر از حاکمیت است. این توکن به عنوان آخرین خط دفاعی برای ثبات دای عمل می کند. در مواقعی که سیستم با بحران مواجه شود و وثایق کافی برای پوشش دای های در گردش وجود نداشته باشد (مانند ریزش ناگهانی و شدید بازار)، توکن های MKR جدید ضرب شده و فروخته می شوند تا کمبود وثیقه جبران شود. از سوی دیگر، هنگامی که درآمد حاصل از کارمزدهای تثبیت و مزایده ها افزایش می یابد، مقداری از آن برای خرید و سوزاندن توکن های MKR در بازار استفاده می شود. این مکانیسم سوزاندن، عرضه MKR را کاهش داده و ارزش آن را حفظ می کند، که به نوبه خود، مشوقی برای مشارکت کنندگان MKR برای حفظ سلامت و پایداری اکوسیستم است.

دای چگونه کار می کند؟ مکانیزم های پایداری و تولید

مکانیزم عملکرد دای، ترکیبی پیچیده اما هوشمندانه از قراردادهای هوشمند و اصول اقتصادی است که ثبات آن را تضمین می کند. این سیستم، به جای تکیه بر اعتماد به یک نهاد، بر پایه شفافیت کد و تشویق های اقتصادی بنا شده است.

وثیقه گذاری و ضرب DAI (Vaults / CDP)

نقطه آغازین در ایجاد دای، فرآیند وثیقه گذاری است. کاربرانی که به دای نیاز دارند، می توانند دارایی های دیجیتال مورد تأیید پروتکل میکر (مانند اتریوم، رپد بیت کوین یا USDC) را در یک قرارداد هوشمند به نام Vault (که قبلاً CDP نامیده می شد) قفل کنند. پس از قفل کردن وثیقه، کاربر می تواند در ازای آن، دای ضرب کرده (mint) و دریافت کند. نکته کلیدی در اینجا، مفهوم وثیقه گذاری بیش از حد (Over-collateralization) است.

این بدان معناست که ارزش دارایی قفل شده به عنوان وثیقه، همیشه باید بیشتر از مقدار دای تولید شده باشد. به عنوان مثال، اگر فردی قصد دارد ۱۰۰۰ دای (معادل ۱۰۰۰ دلار) تولید کند، ممکن است نیاز باشد ۱۵۰۰ دلار اتریوم به عنوان وثیقه قفل کند. این حاشیه امنیتی اضافی، پروتکل را در برابر نوسانات قیمت وثایق محافظت می کند. اگر ارزش وثیقه به دلیل کاهش قیمت بازار، به زیر یک سطح از پیش تعیین شده (به نام نرخ لیکوئید شدن) برسد، وثیقه کاربر به صورت خودکار لیکوئید می شود تا پایداری سیستم حفظ گردد. این فرآیند از ریسک های احتمالی جلوگیری می کند و اطمینان می دهد که دای همیشه پشتوانه کافی دارد.

حفظ نرخ برابری با دلار (Peg Stability)

حفظ نرخ برابری ۱:۱ با دلار آمریکا، چالش اصلی برای هر استیبل کوین است. دای برای دستیابی به این هدف از چندین مکانیسم استفاده می کند:

• نگهبانان (Keepers) و آربیتراژ: نگهبانان عاملان خودکاری هستند که به طور مداوم قیمت دای را در صرافی های مختلف رصد می کنند. اگر قیمت دای از ۱ دلار فاصله بگیرد (مثلاً ۰.۹۹ دلار شود)، نگهبانان دای می خرند و با این کار تقاضا را افزایش می دهند تا قیمت به ۱ دلار بازگردد. اگر قیمت به ۱.۰۱ دلار برسد، نگهبانان دای می فروشند تا عرضه را افزایش داده و قیمت را کاهش دهند. این عملیات آربیتراژ، یک فشار دائمی بر قیمت دای وارد می کند تا در محدوده ۱ دلار باقی بماند.
• کارمزد تثبیت (Stability Fee): این کارمزد، هزینه ای است که وام گیرندگان (افرادی که دای تولید می کنند) باید برای استفاده از پروتکل بپردازند. جامعه میکر دائو می تواند این کارمزد را تنظیم کند. افزایش کارمزد، انگیزه برای تولید دای را کاهش می دهد و می تواند به کاهش عرضه و افزایش قیمت دای کمک کند (در صورتی که زیر ۱ دلار باشد).
• نرخ پس انداز دای (DAI Savings Rate – DSR): DSR به دارندگان دای اجازه می دهد تا با قفل کردن دای های خود در یک قرارداد هوشمند، سود کسب کنند. تنظیم DSR نیز ابزاری برای مدیریت عرضه و تقاضا است. با افزایش DSR، افراد بیشتری تشویق به نگهداری دای می شوند که تقاضا را افزایش داده و می تواند قیمت را بالا ببرد. برعکس، کاهش DSR می تواند انگیزه برای نگهداری دای را کم کرده و قیمت را پایین بیاورد.

ریسک لیکوئید شدن (Liquidation Risk)

ریسک لیکوئید شدن، یکی از مفاهیم مهم برای هر کسی است که قصد دارد با وثیقه گذاری دای تولید کند. زمانی که ارزش وثیقه قفل شده به دلیل نوسانات بازار به شدت کاهش یابد و نسبت وثیقه به بدهی به زیر آستانه مشخصی برسد، پروتکل به صورت خودکار وثیقه را لیکوئید می کند. این یعنی وثیقه فروخته می شود تا دای های تولید شده بازپرداخت شوند و پایداری سیستم به خطر نیفتد.

برای مدیریت وثایق لیکوئید شده، پروتکل میکر از سیستم مزایده استفاده می کند. در این مزایده ها، وثیقه های لیکوئید شده به خریداران پیشنهاد می شوند. سود حاصل از این مزایده ها صرف پوشش بدهی ها، پرداخت کارمزدها و در صورت مازاد، سوزاندن توکن های MKR می شود. فردی که قصد تولید دای را دارد، باید همیشه نسبت وثیقه خود را رصد کرده و در صورت نیاز، وثیقه اضافی واریز کند یا قسمتی از دای خود را بازپرداخت کند تا از لیکوئید شدن دارایی هایش جلوگیری شود.

مزایا و ویژگی های برجسته ارز دای

دای با ارائه ترکیبی از ثبات، امنیت و تمرکززدایی، ویژگی هایی دارد که آن را به یکی از جذاب ترین استیبل کوین ها در بازار ارزهای دیجیتال تبدیل کرده است. این مزایا، به ویژه در شرایط فعلی اقتصاد جهانی و محدودیت های مالی، اهمیت دوچندانی پیدا می کنند.

تمرکززدایی کامل

یکی از اصلی ترین مزایای دای، تمرکززدایی کامل آن است. این ویژگی به معنای مقاومت در برابر سانسور و دخالت نهادهای مرکزی است. هیچ دولت، شرکت یا شخص ثالثی نمی تواند تراکنش های دای را مسدود کند، حساب ها را فریز کند یا بر روی پروتکل میکر دائو کنترل اعمال کند. این استقلال، برای کاربرانی که به دنبال حفظ حریم خصوصی و آزادی مالی خود هستند، بسیار ارزشمند است.

امنیت و شفافیت بالا

دای بر پایه شبکه قدرتمند و امن اتریوم و با استفاده از قراردادهای هوشمند کاملاً حسابرسی شده عمل می کند. این بدان معناست که تمام عملیات و وثایق پشتیبان دای به صورت عمومی و شفاف بر روی بلاک چین قابل مشاهده هستند. این سطح از امنیت و شفافیت بالا، اعتماد کاربران را جلب می کند؛ زیرا می توانند به طور مستقل صحت ادعاهای پروتکل را بررسی کنند. نداشتن یک نقطه شکست مرکزی، امنیت کلی سیستم را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.

انعطاف پذیری وثیقه

مدل دای چند وثیقه ای، پروتکل را قادر می سازد تا انواع مختلفی از دارایی های دیجیتال را به عنوان وثیقه بپذیرد. این انعطاف پذیری وثیقه، دسترسی کاربران به دای را گسترش می دهد و ریسک ناشی از وابستگی به یک دارایی واحد را کاهش می دهد. کاربر می تواند بر اساس دارایی های دیجیتالی که در اختیار دارد، تصمیم بگیرد که کدام را به عنوان وثیقه قفل کند، که این خود یک مزیت رقابتی مهم محسوب می شود.

کاربردهای گسترده در دیفای

دای به دلیل ثبات و ماهیت غیرمتمرکز خود، به یک جزء اساسی در اکوسیستم دیفای تبدیل شده است. کاربردهای گسترده در دیفای شامل موارد زیر است:

• وام دهی و وام گیری: کاربران می توانند دای خود را در پروتکل های وام دهی مانند Aave یا Compound سپرده گذاری کرده و سود کسب کنند، یا از آن به عنوان وثیقه برای وام گرفتن سایر دارایی ها استفاده نمایند.
• کشاورزی سود (Yield Farming): مشارکت در استخرهای نقدینگی و پروتکل های مختلف دیفای با استفاده از دای، راهی برای کسب سود بیشتر است.
• تأمین نقدینگی: دای به عنوان یک ارز باثبات، برای تأمین نقدینگی در صرافی های غیرمتمرکز (DEXs) بسیار مناسب است.

دسترسی جهانی و بدون نیاز به احراز هویت (در پروتکل اصلی)

ویژگی بارز دیگر دای، دسترسی جهانی و بدون نیاز به احراز هویت در پروتکل اصلی است. این یعنی هر کسی، در هر کجای دنیا، می تواند بدون نیاز به تکمیل فرم های پیچیده KYC (احراز هویت مشتری) یا AML (مبارزه با پولشویی) که در سیستم های مالی سنتی و متمرکز رایج است، دای را تولید، نگهداری و استفاده کند. این مزیت، موانع ورود به سیستم مالی را کاهش داده و دسترسی افراد بیشتری را به خدمات مالی فراهم می آورد.

دای به کاربران امکان می دهد تا در سراسر جهان و بدون محدودیت های مرزی یا نظارتی، به خدمات مالی غیرمتمرکز دسترسی داشته باشند و دارایی های خود را با ثبات دلار حفظ کنند.

دای برای کاربران ایرانی: پناهگاهی در برابر تحریم ها

برای افرادی که در مناطقی مانند ایران زندگی می کنند و با محدودیت های شدید تحریم های بین المللی مواجه هستند، دای نه تنها یک استیبل کوین، بلکه یک ابزار حیاتی برای حفظ ارزش دارایی و دسترسی به خدمات مالی جهانی است.

چرا دای جایگزینی هوشمند و ضروری برای تتر است؟

بسیاری از کاربران ایرانی به دلیل نوسانات بازار، دارایی های خود را به تتر (USDT) تبدیل می کنند. اما تتر، به عنوان یک استیبل کوین متمرکز، ریسک های جدی را برای کاربران ایرانی به همراه دارد. شرکت صادرکننده تتر (Tether Limited) یک نهاد متمرکز است که موظف به رعایت قوانین و مقررات بین المللی، از جمله تحریم ها، می باشد. این بدان معناست که در هر لحظه، امکان مسدود شدن حساب ها و فریز شدن دارایی های تتر کاربران ایرانی وجود دارد. این تجربه تلخ برای بسیاری از هموطنان ما در صرافی های خارجی و حتی گاهی داخلی رخ داده است.

در مقابل، دای با ساختار کاملاً غیرمتمرکز خود، عملاً راهی برای فریز شدن یا مسدود شدن دارایی های کاربران ندارد. هیچ نهاد مرکزی وجود ندارد که بتواند چنین دستوری را صادر یا اجرا کند. دای، تنها استیبل کوین غیرقابل فریز و غیرقابل تحریم است که به کاربران ایرانی اطمینان می دهد دارایی هایشان در هر شرایطی امن باقی خواهد ماند. این تفاوت اساسی، دای را به جایگزینی هوشمند و حتی ضروری برای تتر تبدیل می کند.

مزایای عملی DAI برای کاربران ایرانی

استفاده از دای برای کاربران ایرانی، مزایای عملی و ملموسی دارد که فراتر از صرفاً یک ابزار مالی است:

• حفظ امنیت سرمایه و جلوگیری از زیان های ناشی از تحریم: مهم ترین مزیت، حفاظت از سرمایه در برابر خطر بلوکه شدن یا فریز شدن است. این ویژگی به کاربران اطمینان خاطر می دهد که زحماتشان در دنیای پرریسک ارزهای دیجیتال، به راحتی از دست نخواهد رفت.
• دسترسی پایدار به دیفای و خدمات مالی جهانی: با دای، کاربران ایرانی می توانند بدون نگرانی از محدودیت ها، به اکوسیستم گسترده دیفای دسترسی داشته باشند. این شامل وام دهی، وام گیری، کشاورزی سود و سایر فرصت های مالی است که در غیر این صورت، برای آن ها غیرقابل دسترس خواهد بود.
• کاهش نگرانی از نوسانات تتر در بازار داخلی: گاهی اوقات، تتر در بازار داخلی ایران با قیمتی بالاتر از نرخ دلار فیزیکی معامله می شود که خود نوساناتی را به همراه دارد. دای با حفظ ارزش ثابت خود نسبت به دلار جهانی، این نگرانی را برای کاربران کاهش می دهد و ثبات بیشتری را در معاملات فراهم می کند.

می توان تصور کرد که دای، نه تنها یک ابزار مالی، بلکه نمادی از استقلال و آزادی مالی برای افرادی است که در مواجهه با چالش های ژئوپلیتیکی، به دنبال راه های جایگزین و مطمئن برای مدیریت دارایی های خود هستند.

مقایسه جامع: دای بهتر است یا تتر؟

تصمیم گیری بین دای (DAI) و تتر (USDT) برای بسیاری از فعالان بازار ارزهای دیجیتال، به ویژه در ایران، یک چالش مهم است. هر دو استیبل کوین مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب نهایی به اولویت ها و نیازهای هر فرد بستگی دارد. اما با نگاهی دقیق تر، تفاوت های کلیدی آن ها آشکار می شود.

جدول مقایسه دقیق و چندوجهی (DAI vs. USDT)

معیار	DAI (دای)	USDT (تتر)
حاکمیت	کاملاً غیرمتمرکز (توسط MakerDAO)	متمرکز (توسط شرکت Tether Limited)
پشتوانه	وثایق دیجیتال (مانند ETH، WBTC، USDC) و الگوریتمی	دلار فیات، اوراق تجاری، طلا و سایر دارایی ها
قابلیت فریز شدن	ندارد (مقاوم در برابر سانسور)	دارد (شرکت تتر می تواند حساب ها را فریز کند)
شفافیت	بالا و کاملاً قابل حسابرسی (اطلاعات وثایق عمومی)	محدود (تاریخچه ای از مشکلات شفافیت و گزارش های حسابرسی)
ریسک رگولاتوری	پایین تر (به دلیل تمرکززدایی)	بالاتر (به دلیل ماهیت متمرکز و کنترل دولتی)
حجم بازار و نقدینگی	متوسط (بزرگترین استیبل کوین غیرمتمرکز)	بالا (بزرگترین استیبل کوین و یکی از برترین ارزهای دیجیتال)
کاربرد در دیفای	بسیار کارآمد (وام دهی، وام گیری، DSR)	محبوب و پرکاربرد (اما با ریسک های متمرکز)
مناسب برای کاربران ایرانی	بسیار مناسب (ایمن در برابر تحریم)	ریسک بالا (خطر فریز شدن دارایی ها)
شبکه های پشتیبانی شده	اتریوم، آپتیمیزم، آربیتروم، پالیگان و…	اتریوم، ترون، سولانا، بایننس اسمارت چین و…

تحلیل و نتیجه گیری

با توجه به مقایسه انجام شده، می توان دریافت که انتخاب بین دای و تتر، بیش از هر چیز به اولویت های فرد بستگی دارد. اگر امنیت غیرمتمرکز، مقاومت در برابر سانسور و حفاظت در برابر تحریم ها در اولویت باشد، دای بی شک گزینه برتر است. این استیبل کوین، با ساختار شفاف و بدون واسطه خود، آرامش خاطر بیشتری را برای کاربرانی که نگران دخالت نهادهای مرکزی هستند، فراهم می آورد. به ویژه برای کاربران ایرانی، مزیت عدم فریز شدن و مقاومت در برابر تحریم، دای را به یک پناهگاه مالی ارزشمند تبدیل می کند.

از سوی دیگر، تتر با حجم بازار و نقدینگی فوق العاده بالا، در بسیاری از صرافی ها و پلتفرم ها به راحتی قابل معامله است. برای کسانی که صرفاً به دنبال سرعت و حجم بالای معاملات هستند و ریسک های متمرکز بودن را می پذیرند، تتر ممکن است هنوز گزینه ای جذاب باشد. با این حال، باید همواره به یاد داشت که این نقدینگی بالا، بهایی به نام وابستگی به یک نهاد مرکزی و احتمال فریز شدن دارایی ها را به همراه دارد.

در نهایت، فردی که با دیدگاه بلندمدت و با هدف حفظ امنیت و استقلال مالی به بازار نگاه می کند، به احتمال زیاد دای را انتخابی هوشمندانه تر و پایدارتر خواهد یافت، خصوصاً در شرایط پیچیده و پرمخاطره کنونی.

راهنمای عملی: چگونه دای را به دست آوریم و نگهداری کنیم؟

اکنون که با ماهیت و مزایای دای آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که به جنبه های عملی آن بپردازیم: چگونه می توانیم این استیبل کوین غیرمتمرکز را تهیه و آن را به صورت امن نگهداری کنیم.

نحوه خرید دای

تهیه دای به روش های مختلفی امکان پذیر است، که هر یک مزایا و معایب خود را دارند:

1. از صرافی های ایرانی: برای کاربران ایرانی، خرید دای از صرافی های داخلی معتبر، ساده ترین و امن ترین راه محسوب می شود. در این صرافی ها، می توان با ریال و از طریق کارت های بانکی، دای خریداری کرد. این روش، مراحل احراز هویت را ساده تر کرده و نگرانی های مربوط به تحریم ها را کاهش می دهد. بسیاری از صرافی های ایرانی دای را در لیست ارزهای خود دارند و امکان تبدیل مستقیم تتر به دای نیز فراهم است.
2. از صرافی های خارجی: اگرچه بسیاری از صرافی های بزرگ خارجی دای را لیست کرده اند، اما به دلیل الزامات احراز هویت (KYC) و تحریم های بین المللی، استفاده از آن ها برای کاربران ایرانی با چالش ها و ریسک های جدی همراه است. خطر مسدود شدن حساب و بلوکه شدن دارایی ها همیشه وجود دارد. بنابراین، توصیه می شود تا حد امکان از این روش برای خرید دای خودداری شود.
3. از صرافی های غیرمتمرکز (DEXها): صرافی های غیرمتمرکز مانند Uniswap یا Curve، پلتفرم هایی هستند که به کاربران اجازه می دهند بدون نیاز به احراز هویت یا واسطه، به صورت مستقیم ارزهای دیجیتال را با یکدیگر مبادله کنند. این روش، حداکثر تمرکززدایی را فراهم می آورد و برای کاربران پیشرفته که به دنبال حفظ حریم خصوصی کامل هستند، مناسب است. برای استفاده از DEXها، نیاز به یک کیف پول وب ۳ (مانند متامسک) و مقداری اتریوم برای پرداخت کارمزد تراکنش ها (gas fee) است.

گام به گام: آموزش تبدیل تتر به دای در یک صرافی ایرانی معتبر

فرض کنید قصد دارید تترهای خود را به دای تبدیل کنید تا از امنیت بیشتر آن بهره مند شوید. مراحل کلی در یک صرافی ایرانی معتبر می تواند به شرح زیر باشد:

1. ایجاد حساب کاربری و احراز هویت: ابتدا باید در صرافی انتخابی خود ثبت نام کرده و مراحل احراز هویت را تکمیل کنید.
2. واریز تتر: تترهای خود را از کیف پول یا صرافی دیگر به حساب کاربری خود در صرافی ایرانی واریز کنید.
3. مراجعه به بخش تبدیل یا معامله: در داشبورد صرافی، به دنبال گزینه ای برای تبدیل ارزها یا بخش معاملات باشید.
4. انتخاب جفت ارز USDT/DAI: جفت ارز مورد نظر (تتر به دای) را انتخاب کنید.
5. وارد کردن مقدار: مقدار تتری که قصد دارید تبدیل کنید را وارد کنید. سیستم به صورت خودکار مقدار دای دریافتی را نمایش می دهد.
6. تایید و انجام معامله: پس از بررسی جزئیات و نرخ تبدیل، معامله را تأیید کنید. دای های خریداری شده به کیف پول داخلی شما در صرافی واریز خواهد شد.
7. انتقال به کیف پول شخصی: برای حداکثر امنیت، توصیه می شود دای های خود را به یک کیف پول شخصی و تحت کنترل خودتان (کیف پول های نرم افزاری یا سخت افزاری) منتقل کنید.

نحوه ضرب DAI (برای کاربران پیشرفته)

برای کاربران پیشرفته و کسانی که مایل به درک عمیق تر و مشارکت مستقیم در اکوسیستم میکر دائو هستند، امکان ضرب (Mint) مستقیم دای نیز وجود دارد. این فرآیند از طریق رابط های کاربری مانند Oasis.app یا سایر پلتفرم های واسط که به پروتکل میکر متصل می شوند، انجام می گیرد:

1. ایجاد یک Vault: در پلتفرم مورد نظر، یک Vault جدید ایجاد کرده و نوع دارایی دیجیتالی که قصد دارید به عنوان وثیقه قفل کنید (مثلاً ETH یا WBTC) را انتخاب می کنید.
2. واریز وثیقه: مقدار مورد نظر از دارایی انتخاب شده را به Vault واریز می کنید. به یاد داشته باشید که باید بیش از حد وثیقه گذاری کنید (مثلاً ۱۵۰% تا ۲۰۰% ارزش دای مورد نظر).
3. ضرب دای: پس از واریز وثیقه، می توانید مقدار دای مورد نظر خود را ضرب کرده و به کیف پول متصل شده خود دریافت کنید.
4. مدیریت وثیقه و جلوگیری از لیکوئید شدن: به طور مداوم نسبت وثیقه به بدهی خود را رصد کنید. در صورت کاهش قیمت وثیقه، برای جلوگیری از لیکوئید شدن، یا وثیقه بیشتری واریز کنید یا بخشی از دای های خود را بازپرداخت کنید.
5. بازپرداخت و برداشت وثیقه: هر زمان که خواستید، می توانید دای های وام گرفته شده را به علاوه کارمزد تثبیت به Vault بازگردانید. پس از بازپرداخت کامل، وثیقه شما آزاد شده و می توانید آن را برداشت کنید.

بهترین کیف پول های دای (DAI Wallets)

دای یک توکن ERC-20 است، بنابراین هر کیف پولی که از شبکه اتریوم و استاندارد ERC-20 پشتیبانی کند، برای نگهداری دای نیز مناسب است. انتخاب کیف پول به میزان امنیتی که فرد به دنبال آن است و راحتی استفاده بستگی دارد:

کیف پول های نرم افزاری (Software Wallets): این کیف پول ها به صورت اپلیکیشن موبایل یا افزونه مرورگر در دسترس هستند و برای دسترسی و استفاده روزمره مناسب اند.

• متامسک (MetaMask): پرکاربردترین افزونه مرورگر، امکان اتصال به اکثر پلتفرم های دیفای را فراهم می کند.
• تراست والت (Trust Wallet): یک کیف پول موبایل محبوب با رابط کاربری ساده.
• اکسوداس (Exodus): کیف پولی با رابط کاربری زیبا که از چندین رمزارز پشتیبانی می کند و برای دسکتاپ و موبایل در دسترس است.
• کوین بیس والت (Coinbase Wallet): یک کیف پول غیرحضانتی که توسط صرافی کوین بیس ارائه شده و امکانات متعددی دارد.

کیف پول های سخت افزاری (Hardware Wallets): این کیف پول ها بالاترین سطح امنیت را برای نگهداری ارزهای دیجیتال ارائه می دهند و برای ذخیره بلندمدت و مقادیر زیاد دای توصیه می شوند.

• لجر (Ledger – Nano S/X): یکی از محبوب ترین کیف پول های سخت افزاری با پشتیبانی از صدها رمزارز.
• ترزور (Trezor – Model T): رقیب اصلی لجر، با امنیت بالا و رابط کاربری کاربرپسند.

برای انتخاب کیف پول، فرد باید به میزان دارایی، میزان استفاده و سطح دانش فنی خود توجه کند. برای مقادیر زیاد و نگهداری بلندمدت، کیف پول های سخت افزاری بهترین انتخاب هستند، در حالی که برای استفاده روزمره و مقادیر کمتر، کیف پول های نرم افزاری گزینه مناسبی محسوب می شوند.

کاربردها و چشم انداز آینده دای

دای، فراتر از صرفاً یک استیبل کوین، نقشی محوری در توسعه و گسترش اکوسیستم مالی غیرمتمرکز ایفا می کند. کاربردهای متنوع آن، به همراه برنامه های توسعه ای میکر دائو، آینده روشنی را برای این دارایی دیجیتال رقم می زند.

کاربردهای متنوع DAI

همان طور که یک فرد در دنیای واقعی از ارزهای فیات برای اهداف مختلفی استفاده می کند، دای نیز در دنیای دیجیتال کاربردهای متعددی دارد:

• حفاظت از سرمایه در برابر نوسانات: این شاید اصلی ترین و شناخته شده ترین کاربرد دای باشد. در بازارهای پرنوسان کریپتو، می توان سرمایه خود را به دای تبدیل کرد تا از افت ناگهانی ارزش در امان ماند و نیازی به خروج کامل از اکوسیستم رمزارزها نباشد.
• وام دهی و وام گیری در پروتکل های دیفای: دای به عنوان یک دارایی باثبات و غیرمتمرکز، ستون فقرات بسیاری از پلتفرم های وام دهی در دیفای است. کاربران می توانند دای خود را وام دهند و سود کسب کنند (از طریق DSR یا پروتکل های دیگر) یا از دای به عنوان وثیقه برای وام گیری سایر رمزارزها استفاده نمایند.
• انتقال پول بین المللی با کارمزد پایین: دای به عنوان یک ارز دیجیتال، قابلیت انتقال سریع و با کارمزد نسبتاً پایین را در سطح جهانی فراهم می کند. این ویژگی می تواند جایگزینی برای سیستم های حواله سنتی باشد که اغلب پرهزینه و زمان بر هستند.
• ادغام در پروژه های نوین دیفای: بسیاری از پروژه های جدید در فضای دیفای، دای را به عنوان یکی از ارزهای اصلی خود برای عملیات، پرداخت ها و یا تأمین نقدینگی می پذیرند، که نشان از اعتبار و کارایی بالای آن دارد.

پیش بینی آینده دای و اکوسیستم MakerDAO

آینده دای ارتباط تنگاتنگی با پیشرفت کلی اکوسیستم دیفای و برنامه های توسعه ای میکر دائو دارد. انتظار می رود که دای همچنان نقش خود را به عنوان یکی از اصلی ترین استیبل کوین های غیرمتمرکز حفظ و تقویت کند:

• نقش DAI در گسترش دیفای و پذیرش عمومی: با بلوغ بیشتر اکوسیستم دیفای و افزایش آگاهی عمومی، نیاز به استیبل کوین های قابل اعتماد و غیرمتمرکز مانند دای بیشتر خواهد شد. این می تواند به پذیرش گسترده تر دای در میان کاربران و نهادهای مالی سنتی که به دنبال ورود به دنیای کریپتو با حداقل ریسک هستند، منجر شود.
• برنامه های توسعه ای MakerDAO (مانند Maker Endgame Plan): میکر دائو به طور مداوم در حال توسعه و بهبود پروتکل خود است. برنامه هایی مانند Maker Endgame Plan (برنامه پایان بازی میکر) با هدف افزایش تمرکززدایی، مقیاس پذیری و مقاومت در برابر حملات، در حال پیگیری هستند. این توسعه ها می توانند دای را در آینده به یک استیبل کوین بسیار قدرتمندتر و پایدارتر تبدیل کنند.
• چالش های پیش رو: با این حال، دای نیز با چالش هایی مواجه است. رقابت با سایر استیبل کوین ها (هم متمرکز و هم غیرمتمرکز)، مسائل رگولاتوری که ممکن است در آینده بر دیفای تأثیر بگذارد، و ریسک های امنیتی قراردادهای هوشمند، همگی عواملی هستند که می توانند بر مسیر آینده دای تأثیر بگذارند. با این حال، جامعه میکر دائو به طور فعال در حال کار بر روی این چالش ها است و فردی که در این فضا فعالیت می کند، با اشتیاق شاهد نوآوری ها و راهکارهای جدید خواهد بود.

در مجموع، چشم انداز دای روشن به نظر می رسد. با اتکا به اصول تمرکززدایی و نوآوری مداوم، دای می تواند به ستون فقرات اصلی اقتصاد دیجیتال آینده تبدیل شده و به افراد در سراسر جهان، ابزاری قدرتمند برای آزادی و استقلال مالی ارائه دهد.

نتیجه گیری

در دنیای مالی دیجیتال که هر روز با نوآوری ها و چالش های جدیدی روبرو می شود، ارز دیجیتال دای (DAI) به عنوان یک استیبل کوین غیرمتمرکز، جایگاهی منحصر به فرد و ارزشمند پیدا کرده است. این دارایی دیجیتال، با هدف حفظ برابری یک به یک با دلار آمریکا و با پشتوانه وثایق دیجیتال، به کاربران این امکان را می دهد که در برابر نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال، از سرمایه خود محافظت کنند.

بررسی عملکرد دای نشان می دهد که این استیبل کوین، با تکیه بر مکانیزم های هوشمندانه وثیقه گذاری بیش از حد، نقش نگهبانان، کارمزد تثبیت و نرخ پس انداز دای، توانسته است ثبات خود را حفظ کند. ماهیت غیرمتمرکز آن که توسط سازمان خودگردان میکر دائو (MakerDAO) اداره می شود، شفافیت بالا، امنیت قوی و مقاومت بی نظیری در برابر سانسور و دخالت نهادهای مرکزی را به ارمغان می آورد.

برای کاربران ایرانی، دای بیش از یک استیبل کوین معمولی است؛ آن را می توان پناهگاهی امن در برابر تحریم های بین المللی و ریسک های فریز شدن دارایی ها در استیبل کوین های متمرکز مانند تتر دانست. این مزایای بی بدیل، دای را به گزینه ای هوشمندانه و حیاتی برای حفظ امنیت سرمایه و دسترسی پایدار به خدمات مالی غیرمتمرکز در ایران تبدیل کرده است.

انتخاب بین دای و تتر، به اولویت های فرد بستگی دارد. اگرچه تتر نقدینگی بالاتری دارد، اما دای با ارائه امنیت غیرمتمرکز و مقاومت در برابر سانسور، برای کسانی که به دنبال استقلال مالی و حفاظت از دارایی های خود هستند، گزینه برتر محسوب می شود. با رشد روزافزون دیفای و پیشرفت های مداوم در اکوسیستم میکر دائو، دای در حال تثبیت جایگاه خود به عنوان یک ستون فقرات اصلی در آینده اقتصاد دیجیتال است.

فردی که در این مسیر قدم می گذارد، با تحقیق بیشتر و اتخاذ تصمیمات آگاهانه، می تواند از مزایای بی شمار این استیبل کوین غیرمتمرکز بهره مند شود و با اطمینان بیشتری در دنیای پرهیجان ارزهای دیجیتال گام بردارد.