تعلق مهریه به زن بیمار: حکم قانونی و شرعی
اگر زن مریض باشد مهریه تعلق میگیرد
اصولاً، بیماری زن به تنهایی مانع تعلق مهریه نمی شود؛ مهریه حقی است که زن به محض عقد مالک آن می گردد. تنها در شرایط خاصی مانند پنهان کاری بیماری های خاص قبل از ازدواج و فسخ نکاح، این حق ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. مهریه در نظام حقوقی ایران، به عنوان یک حق مالی مستقل برای زن، همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و نقش پشتوانه اقتصادی و تضمین کننده آینده او را ایفا می کند. با این حال، در طول زندگی مشترک، ممکن است شرایطی پیش آید که پرسش هایی جدی در خصوص میزان و نحوه تعلق مهریه مطرح شود. یکی از این شرایط، ابتلای زن به بیماری است؛ موضوعی که می تواند نگرانی هایی را برای زوجین، افراد در آستانه ازدواج و حتی ورثه در پی داشته باشد. بسیاری از افراد تصور می کنند که بیماری می تواند به هر شکلی، حق مهریه زن را تحت تأثیر قرار دهد، اما واقعیت حقوقی پیچیده تر از این برداشت عمومی است. قوانین مدنی ایران در این زمینه، جزئیات دقیقی را مشخص کرده اند که برای درک صحیح این حق، آشنایی با آن ها ضروری است.
مهریه: حقی مسلم و مستقل از وضعیت سلامت
ازدواج، قراردادی مقدس و قانونی است که بر پایه تعهدات متقابل بنا می شود و مهریه، یکی از مهم ترین این تعهدات است. درک ماهیت حقوقی مهریه و تمایز آن با سایر حقوق مالی، نخستین گام برای پاسخ به این پرسش کلیدی است که آیا بیماری زن بر این حق تأثیر می گذارد؟
ماهیت حقوقی مهریه در قانون مدنی ایران
در نظام حقوقی ایران، مهریه یک حق مالی است که به موجب عقد ازدواج دائم برای زن ایجاد می شود. ماده 1082 قانون مدنی به صراحت بیان می دارد: به محض وقوع عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. این ماده قانونی، سنگ بنای درک جایگاه مهریه است. به این معنا که زن به محض اینکه خطبه عقد جاری شود، حتی قبل از برقراری رابطه زناشویی یا شروع زندگی مشترک، مالک تمام مهریه تعیین شده می گردد. این مالکیت، یک مالکیت قطعی و غیرقابل انکار است.
بر اساس این اصل، سلامت جسمی یا روحی زن، نوع بیماری (اعم از جسمی، روحی، صعب العلاج یا مزمن) و حتی قابلیت او برای ایفای وظایف زناشویی، به طور مستقیم و به خودی خود، تأثیری بر مالکیت زن نسبت به مهریه ندارد. فلسفه وجودی مهریه در فقه اسلامی و به تبع آن در قوانین مدنی ایران، فراتر از یک هدیه یا بهای تمتع است. مهریه به عنوان پشتوانه ای مالی برای زن، تضمین کننده امنیت خاطر او و حمایتی برای آینده اش در نظر گرفته می شود. این حق، ابزاری است برای حفظ کرامت و استقلال مالی زن در چارچوب خانواده و در صورت بروز مشکلات احتمالی.
تفاوت مهریه با سایر حقوق مالی زن
برای درک عمیق تر موضوع، تمایز قائل شدن میان مهریه و دیگر حقوق مالی زن اهمیت بسیاری دارد. در زندگی مشترک، علاوه بر مهریه، زن ممکن است از حقوق دیگری مانند نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت و نحله برخوردار باشد. این حقوق، کارکردها و شرایط تعلق متفاوتی نسبت به مهریه دارند:
- نفقه: نفقه، هزینه های زندگی زن شامل خوراک، پوشاک، مسکن، اثاث منزل، درمان و سایر نیازهای متناسب با شأن او است که شوهر موظف به پرداخت آن است. تعلق نفقه به تمکین زن از شوهر (به جز در موارد استثنایی مانند بیماری موجه) وابسته است. بنابراین، بیماری زن ممکن است در شرایطی بر نفقه تأثیر بگذارد.
- اجرت المثل ایام زوجیت: این حق، پاداشی است برای کارهایی که زن در طول زندگی مشترک، بدون قصد تبرع (رایگان انجام دادن) و به دستور شوهر انجام داده است. در زمان طلاق، دادگاه می تواند با ارزیابی کارهای زن، مبلغی را به عنوان اجرت المثل تعیین کند.
- نحله: در صورتی که زن مستحق اجرت المثل نباشد، دادگاه می تواند با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زن انجام داده است، مبلغی را به عنوان نحله برای او تعیین کند.
برخلاف این حقوق که ممکن است به شرایطی مانند تمکین یا نوع فعالیت زن در زندگی مشترک گره خورده باشند، مهریه در اغلب موارد، یک حق مطلق است که با وقوع عقد به زن تعلق می گیرد و بیماری، به جز در موارد بسیار خاص و دقیقاً مشخص شده در قانون، آن را از بین نمی برد.
شرایط خاصی که مهریه زن بیمار را تحت الشعاع قرار می دهد
اگرچه اصل بر تعلق کامل مهریه به زن است، اما در برخی سناریوهای حقوقی و قضایی، ممکن است وضعیت بیماری زن یا نحوه اطلاع رسانی در مورد آن، بر حق مهریه او تأثیر بگذارد. این موارد عمدتاً حول محور پنهان کاری بیماری یا وجود برخی عیوب خاص در زمان عقد می گردد.
پنهان کاری بیماری توسط زن قبل از ازدواج (تدلیس)
یکی از مهم ترین شرایطی که می تواند بر مهریه زن بیمار تأثیر بگذارد، موضوع تدلیس است. تدلیس در ازدواج زمانی رخ می دهد که یکی از زوجین، خود را دارای صفتی خاص معرفی کند که فاقد آن است، یا عیبی را پنهان کند که در واقعیت وجود دارد، و طرف مقابل نیز بر اساس همین اطلاعات غلط، تن به ازدواج بدهد.
ماده 1128 قانون مدنی در این باره مقرر می دارد: هرگاه در یکی از زوجین، صفت خاصی شرط شده باشد و بعد از عقد معلوم شود که طرف فاقد آن صفت است، برای طرف دیگر حق فسخ خواهد بود. اگر زنی قبل از ازدواج به یک بیماری مهم (مثلاً بیماری های روحی شدید، صعب العلاج یا واگیردار) مبتلا باشد و این موضوع را از مرد پنهان کند، و مرد نیز با این تصور که زن سالم است اقدام به ازدواج نماید، این عمل می تواند مصداق تدلیس باشد.
- اگر قبل از دخول باشد: در صورتی که مرد قبل از برقراری رابطه زناشویی (دخول) از بیماری پنهان شده مطلع شود و ثابت کند که تدلیس صورت گرفته و او فریب خورده است، حق فسخ نکاح را خواهد داشت. در این حالت، چون قبل از دخول است، زن هیچ مهریه ای دریافت نخواهد کرد. اگر مهریه ای پرداخت شده باشد، مرد می تواند آن را مسترد کند.
- اگر بعد از دخول باشد: اما اگر مرد پس از برقراری رابطه زناشویی (دخول) از این بیماری مطلع شود، حق فسخ نکاح برای او ساقط می شود. در این سناریو، مهریه به طور کامل به زن تعلق می گیرد و مرد نمی تواند از پرداخت آن امتناع کند. با این حال، مرد این امکان را دارد که با اثبات تدلیس و فریب، به فردی که او را فریب داده (مثلاً خود زن یا خانواده اش) مراجعه کرده و خسارت خود را از او مطالبه کند. این خسارت می تواند شامل مبلغ مهریه ای باشد که به زن پرداخت کرده است.
فسخ نکاح به دلیل عیوب قانونی زن
قانون مدنی ایران، در کنار تدلیس، موارد مشخصی از عیوب را ذکر کرده است که در صورت وجود آن ها در زمان عقد و عدم اطلاع طرف مقابل، حق فسخ نکاح ایجاد می شود. این عیوب، ارتباط مستقیمی با وضعیت سلامتی زن دارند و در مواد 1121 و 1123 قانون مدنی برشمرده شده اند:
- جنون (دیوانگی): حالتی از عدم تعادل روانی که در زمان عقد وجود داشته است.
- برص (پیسی): بیماری پوستی که باعث تغییر رنگ پوست می شود.
- جذام (خوره): بیماری عفونی مزمن.
- قرن: نوعی زائده استخوانی در رحم که مانع نزدیکی می شود.
- افضاء: یکی شدن مجرای ادرار و حیض.
- زمین گیری: حالتی که زن کاملاً فلج و ناتوان از حرکت باشد.
- نابینایی از دو چشم: از دست دادن بینایی هر دو چشم.
شرط اصلی: وجود این عیوب باید قبل از عقد باشد و مرد نیز از وجود آن ها بی اطلاع بوده باشد. اگر مرد قبل از عقد از این عیوب آگاه باشد، یا این عیوب پس از عقد ایجاد شوند (به جز جنون در برخی موارد)، حق فسخ ساقط می شود.
تأثیر بر مهریه:
- اگر قبل از دخول باشد: در صورت فسخ نکاح به دلیل وجود یکی از این عیوب قبل از دخول، مهریه به زن تعلق نمی گیرد.
- اگر بعد از دخول باشد: قانون در این زمینه صراحت کمتری دارد. در برخی تفاسیر و رویه های قضایی، وجود عیوب پس از دخول ممکن است حق فسخ را از بین ببرد و مهریه کامل به زن تعلق گیرد. با این حال، باید توجه داشت که این موارد بسیار پیچیده و نیازمند بررسی دقیق پرونده توسط وکیل است.
تفاوت اساسی بین فسخ نکاح و طلاق در مورد مهریه، در شرایط قبل از دخول نمایان می شود. در فسخ نکاح قبل از دخول به دلیل عیوب یا تدلیس، مهریه به زن تعلق نمی گیرد، در حالی که در طلاق قبل از دخول، زن مستحق نصف مهریه است.
وضعیت مهریه زن بیمار در مراحل مختلف زندگی مشترک و انحلال آن
مسیر زندگی مشترک پر از فراز و نشیب است و گاهی بیماری می تواند یکی از این چالش ها باشد. نحوه تأثیر بیماری بر مهریه زن، نه تنها در زمان عقد، بلکه در طول زندگی مشترک و حتی در زمان انحلال آن نیز مورد توجه قرار می گیرد. در ادامه، سناریوهای مختلفی را بررسی می کنیم.
طلاق از جانب مرد به دلیل بیماری زن
در نظام حقوقی ایران، حق طلاق در وهله اول با مرد است. ماده 1133 قانون مدنی بیان می کند: مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون، با مراجعه به دادگاه، درخواست طلاق همسر خود را بنماید. این یعنی مرد برای طلاق دادن همسرش، نیازی به ارائه دلیل خاصی ندارد و بیماری زن نیز می تواند یکی از دلایلی باشد که مرد را به سمت درخواست طلاق سوق می دهد، حتی اگر این بیماری از موارد عیوب موجب فسخ نکاح نباشد یا تدلیسی در کار نبوده باشد.
در چنین حالتی، یعنی زمانی که مرد به دلیل بیماری زن (که ممکن است صعب العلاج یا حتی یک بیماری مزمن باشد) تصمیم به طلاق می گیرد، مهریه به طور کامل به زن تعلق می گیرد (البته در صورتی که دخول انجام شده باشد). بیماری زن، به هیچ وجه، حق مهریه او را سلب نمی کند و مرد موظف است تمام مهریه تعیین شده را بپردازد. این قاعده نشان دهنده حمایت قانون از حق مالی زن است، حتی زمانی که مرد به دلیل شرایط خاصی تصمیم به جدایی می گیرد.
درخواست طلاق از سوی زن بیمار (عسر و حرج)
اگر زن به دلیل بیماری خود (که ممکن است او را دچار مشکلات جدی در زندگی کرده باشد) یا حتی به دلیل بیماری شدید همسرش که زندگی را برای او غیرقابل تحمل کرده است، درخواست طلاق بدهد، این درخواست معمولاً بر اساس «عسر و حرج» مطرح می شود. عسر و حرج به معنای سختی و مشقتی است که ادامه زندگی مشترک را برای زن غیرممکن یا بسیار دشوار می سازد.
در این سناریو نیز، حتی با وجود اینکه زن خود درخواست طلاق داده است، مهریه کماکان به طور کامل به او تعلق می گیرد. بیماری، چه از جانب زن باشد و چه از جانب شوهر (که موجب عسر و حرج زن شده است)، تأثیری بر حق مهریه ندارد. زن می تواند تمام مهریه خود را مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت آن است.
تأثیر بیماری زن بر تمکین و نفقه
در بحث حقوق مالی زن، اغلب مهریه و نفقه با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند، در حالی که این دو مفهوم حقوقی کاملاً متفاوت هستند. همانطور که پیشتر اشاره شد، مهریه با وقوع عقد به زن تعلق می گیرد، اما نفقه وابسته به «تمکین» زن از شوهر است.
«تمکین» به معنای ایفای وظایف زناشویی از سوی زن است، هم تمکین عام (پذیرش زندگی مشترک و حضور در منزل شوهر) و هم تمکین خاص (برقراری روابط زناشویی). اگر زنی بدون دلیل موجه از تمکین امتناع کند، «ناشزه» محسوب شده و حق دریافت نفقه را از دست می دهد. حال این پرسش مطرح می شود که آیا بیماری زن می تواند دلیلی موجه برای عدم تمکین باشد؟
- تأثیر بر نفقه: اگر بیماری زن به حدی شدید باشد که او را از ایفای وظایف زناشویی (به خصوص تمکین خاص) باز دارد و این بیماری توسط پزشک تأیید شود، این موضوع می تواند به عنوان یک دلیل موجه برای عدم تمکین تلقی گردد. در این صورت، حق نفقه زن قطع نخواهد شد. اما اگر بیماری خفیف باشد و مانع از تمکین نباشد، عدم تمکین می تواند منجر به قطع نفقه شود.
- تأثیر بر مهریه: نکته بسیار مهم این است که بیماری زن و حتی عدم تمکین او (چه موجه باشد و چه غیر موجه)، هیچ تأثیری بر حق مهریه ندارد. مهریه یک حق مستقل است که با عقد به زن تعلق گرفته و حتی در صورت ناشزه بودن زن به دلیل بیماری، این حق پابرجا می ماند و زن می تواند آن را از شوهر مطالبه کند.
این تفکیک دقیق بین مهریه و نفقه، نشان دهنده پیچیدگی های حقوق خانواده و اهمیت مشورت با متخصصین حقوقی در هر یک از این موارد است.
مهریه زن بیمار پس از فوت
موضوع مهریه در شرایط فوت زن بیمار نیز ابهامات خاص خود را دارد. اتفاق فوت یکی از زوجین، به ویژه اگر زن بیمار باشد، می تواند سوالاتی را در مورد سرنوشت مهریه و حقوق ورثه مطرح کند.
فوت زن بیمار قبل از دخول
در صورتی که زن بیمار، قبل از برقراری رابطه زناشویی (دخول) و به هر دلیلی (از جمله بیماری) فوت کند، وضعیت مهریه به یکی از دو صورت زیر خواهد بود:
- اگر مهریه در عقد تعیین شده باشد و زن فوت کند: در این حالت، چون دخول صورت نگرفته است، به موجب قانون، مهریه ای به زن و به تبع آن به ورثه او تعلق نمی گیرد. البته اگر مهریه تعیین نشده باشد (مهرالمثل)، و فوت قبل از دخول رخ دهد، باز هم مهریه ای تعلق نخواهد گرفت.
- اگر مرد فوت کند و زن قبل از دخول فوت کند: در این مورد اگر مهریه در عقد تعیین شده باشد، نصف مهریه به زن و از طریق او به ورثه اش تعلق می گیرد. اما اگر مهریه تعیین نشده باشد (مهرالمثل)، باز هم مهریه ای تعلق نمی گیرد.
این قاعده، از این منظر قابل توجیه است که پیش از دخول، عقد نکاح به طور کامل مستقر نشده و برخی آثار مالی آن، از جمله مهریه کامل، هنوز به طور مطلق محقق نگردیده اند.
فوت زن بیمار بعد از دخول
اما اگر زن بیمار، پس از برقراری رابطه زناشویی (دخول) و در هر زمانی از زندگی مشترک، فوت کند، وضعیت مهریه کاملاً متفاوت خواهد بود. در این حالت، با توجه به اصل مالکیت زن بر مهریه به محض وقوع عقد و استقرار کامل آن پس از دخول، تمام مهریه به ورثه او تعلق می گیرد.
ورثه زن می توانند، فارغ از علت فوت (که بیماری باشد یا هر دلیل دیگری)، تمام مهریه را از شوهر مطالبه کنند. این حق، بخشی از ترکه متوفی محسوب می شود و مانند سایر اموال، بین ورثه تقسیم خواهد شد. شوهر نمی تواند به دلیل فوت همسر یا بیماری او، از پرداخت مهریه به ورثه امتناع کند.
این بخش نشان می دهد که فوت زن پس از دخول، به هیچ وجه، بر حق کامل مهریه او تأثیر منفی نمی گذارد و این حق، به ورثه او منتقل می شود. این موضوع، بار دیگر بر استقلال و قطعیت حق مهریه تأکید می کند.
دیدگاه محاکم و رویه قضایی
درک خشک و خالی قوانین، بدون توجه به نحوه اعمال آن ها در دادگاه ها، نمی تواند تصویر کاملی از موضوع ارائه دهد. رویه قضایی و رأی دادگاه ها در مورد مهریه زن بیمار، همواره بر اصول حقوقی استوار بوده و نکات ظریفی را در بر می گیرد.
رویکرد کلی دادگاه ها در ایران، حمایت از حق مهریه زن است. این یعنی، اصل بر این است که مهریه، پس از وقوع عقد، حق مسلم زن است و بیماری او، به خودی خود، این حق را سلب نمی کند. محاکم به ندرت حکم به عدم تعلق مهریه یا کاهش آن را صادر می کنند، مگر در موارد کاملاً مشخص و استثنائی که قانون پیش بینی کرده است.
مهم ترین مواردی که دادگاه ها می توانند بر اساس آن، حکم به عدم تعلق مهریه یا رد مطالبه آن را صادر کنند، همان هایی است که پیشتر به تفصیل شرح داده شد:
- پنهان کاری بیماری قبل از عقد (تدلیس) و فسخ نکاح قبل از دخول: در این حالت، اگر مرد بتواند ثابت کند که زن عمداً بیماری مهمی را از او پنهان کرده و او نیز به دلیل این فریب، اقدام به ازدواج نموده و قبل از دخول نیز از این موضوع مطلع شده و عقد را فسخ کرده است، دادگاه حکم به عدم تعلق مهریه خواهد داد.
- وجود عیوب خاص قانونی قبل از عقد و فسخ نکاح قبل از دخول: مشابه مورد تدلیس، اگر یکی از عیوب برشمرده شده در قانون مدنی (مانند جنون، برص، جذام و…) در زن قبل از عقد وجود داشته و مرد از آن بی اطلاع بوده و قبل از دخول اقدام به فسخ نکاح کرده باشد، مهریه به زن تعلق نمی گیرد.
اهمیت ادله اثبات: در تمامی این پرونده ها، «اثبات» نقش حیاتی دارد. صرف ادعا مبنی بر پنهان کاری بیماری یا وجود عیب کافی نیست. مردی که مدعی فریب یا وجود عیب است، باید بتواند ادعای خود را با ارائه دلایل و مدارک معتبر، به اثبات برساند. این ادله می تواند شامل:
- مدارک پزشکی: گواهی پزشکان متخصص، سوابق بیمارستانی، نتایج آزمایشات که نشان دهنده وجود بیماری قبل از عقد و شدت آن باشد.
- شهادت شهود: شهادت افرادی که از بیماری زن قبل از ازدواج اطلاع داشته اند و می توانند گواهی دهند که این موضوع از مرد پنهان شده است.
- اقرار: اقرار خود زن یا فریب دهنده در صورت وجود.
- تحقیقات محلی: در مواردی ممکن است دادگاه نیاز به تحقیقات بیشتر برای احراز واقعیت داشته باشد.
دادگاه با دقت تمام این ادله را بررسی می کند و بر اساس آن ها، تصمیم نهایی را اتخاذ می نماید. رویه قضایی نشان می دهد که دادگاه ها در این زمینه بسیار محتاط هستند و به راحتی حکم به سقوط مهریه نمی دهند، زیرا مهریه به عنوان یک حق بنیادین برای زن تلقی می شود. این رویکرد، اطمینان خاطری برای زنان ایجاد می کند که در صورت ابتلای به بیماری، حق مالی آن ها به سادگی از بین نخواهد رفت.
شفافیت و صداقت: کلید ازدواجی پایدار
همانطور که در بخش های پیشین به تفصیل بررسی شد، قوانین مربوط به مهریه در صورت بیماری زن، دارای ظرافت ها و پیچیدگی های خاصی است. اما فراتر از دغدغه های حقوقی، اصل صداقت و شفافیت در روابط انسانی، به ویژه در نهاد مقدس ازدواج، می تواند بسیاری از مشکلات را از ریشه حل کند و از بروز اختلافات حقوقی در آینده پیشگیری نماید.
اهمیت آگاهی و صداقت زوجین قبل از عقد
پیش از ورود به زندگی مشترک، دوره ای برای شناخت و آگاهی از یکدیگر فراهم می شود. در این دوران، صداقت و گشودگی در بیان واقعیت ها، از جمله وضعیت سلامتی، نقش محوری ایفا می کند. اگر یکی از طرفین به بیماری خاصی مبتلاست، به ویژه بیماری هایی که می توانند بر جنبه های مختلف زندگی مشترک تأثیر بگذارند (چه جسمی و چه روحی)، اعلام این موضوع به طرف مقابل، نه تنها یک اقدام اخلاقی است، بلکه می تواند از بروز مشکلات حقوقی پیچیده مانند «تدلیس» در آینده جلوگیری کند. زمانی که مرد از بیماری زن قبل از عقد آگاه باشد، حتی اگر آن بیماری جزو عیوب فسخ کننده نکاح باشد، حق فسخ از او سلب می شود و مهریه به طور کامل به زن تعلق می گیرد. این شفافیت، پایه های یک زندگی مشترک بر اساس اعتماد و احترام متقابل را بنا می نهد.
ناگفته پیداست که پنهان کاری، هرچند ممکن است در کوتاه مدت به نظر راه حل برسد، اما در بلندمدت می تواند به گسست های عمیق در رابطه و حتی پرونده های حقوقی طولانی و فرسایشی منجر شود. ازدواجی که بر پایه پنهان کاری و فریب بنا شود، از همان ابتدا، لرزان و شکننده خواهد بود. بنابراین، هر دو طرف باید با صداقت کامل، اطلاعات ضروری را با یکدیگر در میان بگذارند و با آگاهی و رضایت کامل، تصمیم به ازدواج بگیرند.
نصایح کلی برای پیشگیری از مشکلات
- گفت وگوی صادقانه: قبل از ازدواج، با صداقت کامل در مورد هرگونه بیماری یا وضعیت خاص جسمی و روحی با یکدیگر صحبت کنید. این گفت وگو می تواند اعتماد را تقویت کرده و به زوجین کمک کند تا با چشم باز وارد زندگی شوند.
- مشاوره پزشکی: در صورت وجود هرگونه نگرانی در مورد وضعیت سلامتی خود یا طرف مقابل، از مشاوره پزشکی تخصصی بهره مند شوید. نتایج این مشاوره ها می تواند در تصمیم گیری آگاهانه بسیار کمک کننده باشد.
- آگاهی حقوقی: هر دو طرف باید از حقوق و تکالیف خود در قبال مهریه، نفقه و سایر حقوق مالی آگاه باشند. این آگاهی، جلوی برداشت های نادرست و انتظارات غیرواقعی را می گیرد.
- ثبت شروط ضمن عقد: اگر شرایط خاصی مد نظر است (مانند عدم تأثیر یک بیماری خاص بر مهریه یا برعکس)، می توان با مشاوره حقوقی، آن را به عنوان شرط ضمن عقد نکاح ثبت کرد تا از ابهامات آینده جلوگیری شود.
ازدواجی که در آن صداقت و آگاهی حکم فرما باشد، حتی در مواجهه با چالش هایی مانند بیماری، قدرت و تاب آوری بیشتری خواهد داشت و احتمال بروز اختلافات حقوقی را به حداقل می رساند. این دیدگاه، نگاهی فراتر از صرف قوانین و به سوی ساختن روابط پایدار و انسانی است.
نتیجه گیری و توصیه حقوقی
بررسی جامع قوانین و رویه قضایی نشان می دهد که مسئله تعلق مهریه به زن در صورت بیماری، نیازمند درکی دقیق و موشکافانه از مقررات حقوقی است. همانطور که بیان شد، اصل بر این است که بیماری زن، به هر نوعی که باشد (جسمی، روحی، صعب العلاج)، به تنهایی و خودبه خود، مانع از تعلق مهریه به او نمی شود. زن به محض وقوع عقد، مالک مهریه خود می شود و این حق، در اغلب شرایط، پابرجا باقی می ماند.
تنها در موارد بسیار خاص و استثنایی است که این حق ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. این موارد عمدتاً شامل دو سناریوی اصلی هستند: یکی پنهان کاری عمدی بیماری های مهم قبل از ازدواج (تدلیس) و دیگری وجود عیوب خاص قانونی در زن پیش از عقد، که در هر دو حالت، مرد باید از آن ها بی اطلاع بوده باشد و اقدام به فسخ نکاح نماید. نکته حیاتی این است که در هر دو حالت، اگر فسخ نکاح قبل از برقراری رابطه زناشویی (دخول) صورت گیرد، مهریه به زن تعلق نمی گیرد؛ اما اگر دخول واقع شده باشد، حق فسخ از مرد ساقط شده و مهریه به طور کامل به زن تعلق خواهد گرفت. همچنین، تفاوت میان مهریه و نفقه از جنبه تأثیر بیماری و تمکین، موضوعی است که همواره باید مد نظر قرار گیرد.
در نهایت، پیچیدگی های موجود در قوانین خانواده و تفاوت های ظریفی که میان شرایط مختلف وجود دارد، لزوم دریافت مشاوره حقوقی تخصصی را بیش از پیش نمایان می سازد. هر پرونده ای، ویژگی های خاص خود را دارد و تنها یک وکیل متخصص در امور خانواده می تواند با بررسی دقیق جزئیات، بهترین راهنمایی و مشاوره را ارائه دهد تا افراد بتوانند از حقوق خود به بهترین شکل ممکن دفاع کنند و در مسیر درستی گام بردارند. لذا، در صورت مواجهه با هرگونه ابهام یا مسئله حقوقی در این زمینه، اکیداً توصیه می شود که پیش از هر اقدامی، با یک مشاور حقوقی مجرب مشورت نمایید.