محققان یک شرکت دانش‌بنیان موفق به تولید دستگاه پایش ایستگاهی آلاینده‌های هوای محیط با یک‌دهم قیمت نمونه‌های مشابه خارجی شدند که سالانه ۶ تا ۱۰ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی دارد، بی‌نیاز از برق است و با انرژی خورشیدی کار می‌کند.
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، یک شرکت دانش بنیان، سال ۱۳۹۰ با عنوان «گروه پژوهشی فناوری‌های کنترل آلودگی هوا» به عنوان یک گروه پژوهشی خودگردان (استاد محور) در دانشگاه تهران راهاندازی شد. پس از سه سال فعالیت به دلیل برخی محدودیت‌ها، فعالیت خود را از سال ۱۳۹۴ در قالب یک شرکت خصوصی در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران آغاز کرد. شرکت با توجه به سوابق قبلی و ظرفیت اولیه توانست در مدت کوتاهی محصولات دانش‌بنیان خود را در حوزه پایش (اندازه‌گیری) آلاینده‌های محیط‌زیست به ویژه در بخش هوا به تولید انبوه رساند به طوری که اکنون ۱۱ محصول دانش بنیان تجاری شده را تولید می‌کند.
زمینه کاری اصلی این شرکت، تولید تجهیزات نمونه برداری و اندازه گیری آلاینده‌های محیط زیست است و از دیگر فعالیت‌های مرکز انجام امور پژوهشی و مهندسی در نگهداری و راهبری تصفیه خانه‌ها و کنترل انتشار آلاینده‌های هوا و تولید بیوگاز از پسماند‌ها است.
از محصولات این شرکت می‌توان غبارسنج پرتابل خروجی دودکش صنایع، گازسنج پرتابل دودکش، غبارسنج پرتابل محیطی، گازسنج پرتابل محیطی، تیرگی سنج اگزوز خودرو، گازسنج خروجی اگزوز خودرو، صوت سنج محیطی، دستگاه اندازه گیری ذرات معلق هوای آزاد، دستگاه پایش ایستگاهی آلاینده‌های شهری، دستگاه تصفیه هوا، دستگاه اندازه گیری pH و تعداد دیگری دستگاه‌های اندازه گیری بهداشت حرفه‌ای را ذکر کرد.
دستگاه پایش ایستگاهی آلاینده‌های هوای محیط (SAPA) از جدیدترین محصولات این شرکت به شمار میرود. از این محصول، جهت اندازه‌گیری آلاینده‌های هوای شهری از جمله ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ میکرومتر (PM۱۰) و کمتر از ۲.۵ میکرومتر (PM۲.۵) و همچنین گاز‌های آلاینده ازن، کربن منواکسید، نیتروژن دی اکسید و گوگرد استفاده می‌شود.
سپهر حیدرعربی، مدیرعامل شرکت این شرکت در توضیح عملکرد این دستگاه گفت: پایش ایستگاهی آلاینده‌های هوای محیط (SAPA)، دارای قابلیت ارسال اطلاعات اندازه‌گیری شده از محل نصب خود (به وسیله سیستم GPRS) به فضای اینترنت بوده که به وسیله یک مرورگر وب می‌توان به داده‌های اندازه‌گیری شده به صورت گرافیکی و کاملا مرتب دسترسی پیداکرد. این محصول، کاملا خورشیدی و بدون نیاز به برق شهر کار می‌کند، روی این دستگاه پنل‌های خورشیدی قرار دارد و می‌تواند بعضی از پارامتر‌های محیطی مثل دما و رطوبت را اندازه‌گیری کند و کمترین نیاز به مراقبت، نگهداری و تعمیر را دارا است.
وی، دستگاه پایش ایستگاهی آلاینده‌های هوای محیط (SAPA) را از جمله محصولات دانش‌بنیان نوع ۱ مجموعه خود برشمرد و تصریح کرد: این محصول از استاندارد CE از TUV آلمان برخوردار است و پروانه بهره‌برداری تولید را از وزارت صمت و استاندارد محصول را از سازمان ملی استاندارد کسب کرده‌است.
به گفته مدیرعامل شرکت این شرکت، این محصول در مکان‌های عمومی، اماکن صنعتی، سایت‌های ترافیکی و هواشناسی و همچنین در شرایط متنوع محیطی کاربرد دارد.
حیدرعربی ادامه داد: از دیگر ویژگی‌های دستگاه پایش ایستگاهی آلاینده‌های هوای محیط (SAPA) می‌توان به قابلیت نمایش AQI بر روی نمایشگر دستگاه، قابلیت تشخیص ذرات با قطر حداقل ۰.۳ میکرون، اتصال به اینترنت، ارسال و ذخیره‌سازی اطلاعات، قابلیت ذخیره، مدیریت و نمایش داده‌های چندین دستگاه کنترل کیفیت هوا وو قابلیت استفاده در موقعیت‌های مکانی مختلف اشاره‌کرد.
وی با بیان اینکه نمونه مشابه خارجی این دستگاه در کشور موجود است، گفت: مزیت محصول ما، عملکرد کاملا خورشیدی آن است این در حالی است که نمونه مشابه خارجی آن با برق شهر کار می‌کند، اما محصول ما بی نیاز از برق است و از آنجا که کاملا بومی سازی شده و منطبق با شرایط آب و هوای داخلی است، هر گونه ارتقا در آن در داخل شرکت انجام می‌شود.
به گفته او، این دستگاه برای اولین بار در ایران تولید شده‌است و با دستگاه‌های اروپایی و چینی رقابت می‌کند.
حیدرعربی، در خصوص هزینه تمام شده ساخت این دستگاه خاطرنشان کرد: هزینه ساخت دستگاه چیزی حدود ۴۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان بوده و تقریبا یک دهم نمونه‌های خارجی هزینه بردار است. از این رو، شش تا ۱۰ میلیون دلار در سال صرفه‌جویی ارزی به دنبال دارد.
وی در پایان در خصوص میزان صادرات این شرکت تصریح کرد: رایزنی‌هایی را با کشور‌های ترکیه و عراق انجام داده‌ایم و صادرات به این کشور‌ها را در دستور کار داریم.
