تعریف دعاوی مالی و غیرمالی
وکیل مشهد : به طور کلی هرگونه دعاوی مالی نزاع و دعوا هایی است که خواسته آن مال می باشد. همچنین در نقطه مقابل دعاوی غیر مالی دعوا و نزاعی است که خواسته آن غیر مالی است. این یک تعریف کلی از دعاوی مالی و غیرمالی است اما بیایید بیشتر با هر کدام از این موارد آشنایی پیدا کنیم.
به نقل از وکیل آگاه حق مالی به حق گفته میشود که اجرای آن به طور غیر مستقیم منفعتی برای دارنده آن ایجاد می کند و می تواند آن را ارزیابی کند. مانند حق مالکیت خانه یا حق مالکیت یک اتومبیل که برای صاحب آن ارزش پولی و مالی دارد. بنابراین در تمام نزاع ها و مواردی که حق کسی تضییع، ضایع یا انکار شود و مالی باشد، آن را به عنوان دعوای مالی می شناسند. همچنین هرگونه دعاوی فسخ و بطلان معامله یا بی اعتباری سند در مورد یک حق مالی از جمله دعاوی مالی به حساب می آید.
به عبارت دیگر یک اثر یا حق مالی برای کسی در دعاوی مالی ایجاد می شود و به همین علت قابلیت نقل و انتقال و اسقاط دارد. در مقابل دعاوی غیر مالی هدف آن رفع نمودن نیازمندی های عاطفی و اخلاقی شخص باشد به همین دلیل امکان نقل و انتقال برای آن وجود ندارد.
- تعریف حقوقی دعاوی غیر مالی
حقوق غیر مالی اصولا امتیازی است که هدف آن به منظور رفع نیازمندی های عاطفی و اخلاقی انجام می شود. موضوع این حق عموماً روابط غیر مالی میان اشخاص است که ارزش دادوستد نداشته و به طور مستقیم قابل ارزیابی به پول و مبادله با آن نیست. به طور مثال حق زوجیت و بنوت.
شما عزیزان میتوانید جهت دریافت مشاوره در هر زمینه ای با با ما تماس حاصل نمایید.
تشخیص دعاوی مالی از غیر مالی
طبق قانون آیین دادرسی مدنی مصوب در سال ۱۳۷۹ رابطه خاصی برای تفکیک دعاوی مالی از غیرمالی و مشخص نشده است. اما در تعدادی از موارد مسائلی از این دعاوی بازگو شده است. به طور مثال در صورتی که حق مورد دعوا یا خواسته مالی باشد یا خواسته قابل تقویم به پول باشد. به عنوان دعوای مالی به حساب می آید در غیر این صورت غیر مالی خواهد بود.
یکی دیگر از راه های شناخت تفاوت میان دعاوی مالی و غیرمالی نتیجه حاصل از دعوا است. در صورتی که نتیجه حاصل از این دعوا مال یا حق مالی باشد که ارزش پولی داشته باشد، دعاوی مالی به حساب میآید. در غیر این صورت غیر مالی محسوب می گردد.
لیست دعاوی مالی
پیش تر درباره تفاوت میان هر کدام از این موارد اشاره کردیم. اما اکنون میخواهیم مصادیقی از دعوای مالی را برای شما مثال بزنیم تا در هنگام شناخت به راحتی بتوانید آن را تشخیص داده و دسته بندی کنید.
دعاوی مالی و غیرمالی
- الزام به تنظیم سند رسمی ساختمان، ماشین و اتومبیل
- هر گونه ابطال سند مالکیت
- استرداد ثمن
- الزام به تحویل مبیع
- استرداد مبیع
- خلع ید
- مطالبه وجه التزام مندرج در قرارداد
- فک رهن
- الزام به ایفای تعهد راجع به معاملات و قراردادها
- اخذ به شفعه و حق فسخ در دعاوی مالی مطالبه وجه چک سفته برات و اسناد عادی
- مطالبه خسارت
- تاخیر تادیه
- اثبات مالکیت
- دعوای تقسیم و
- در صورت اختلاف در مالکیت
- استرداد لاشه چک و سفته و برات
- دعوای مطالبه طلب
- مطالبه اشیایی که دارای بهای معین است
- الزام به فروش ترکه
- مطالبه سهم الارث به طرفیت احد از وراث یا فرد ثالث که سهم الارث خواهان نزد اوست
- استرداد شیربها
- مطالبه نفقه معوقه
- استرداد جهیزیه
- مطالبه مهریه
- مطالبه نفقه
- دعوای الزام به تنظیم سند رسمی
- مطالبه سرقفلی
- مطالبه اجور معوقه
لیست دعاوی غیرمالی
در قسمت های قبلی ذکر کردیم که دعاوی غیرمالی به دعواهایی گفته میشود که ارزش مالی ندارد. در ادامه مثال های را ذکر می کنیم که نمونه ای از دعاوی غیر مالی است.
دعاوی مالی و غیرمالی
- دعوای افراز تقسیم و فروش مال مشاع در صورت عدم اختلاف در مالکیت
- بطلان تقسیم مال مشاع به شرط عدم اختلاف در مالکیت
- ابطال سند وکالتنامه
- استرداد اسناد و مدارک غیر مالی و اشیایی که بهای معین ندارند
- ابطال رای داور
- بطلان تعهدات در صورتی که موضوع تعهد مال نباشد.
- دعوای تولیت
- دعوای اعاده اعتبار ورشکسته
- دعوای ورشکستگی
- اعسار
- دعوای تصرف عدوانی
- دعوای رفع مزاحمت
- دعوای ممانعت از حق
- نصب قیم
- عزل قیم
- نصب امین برای غایب مفقود الاثر
- ضم امین
- صدور حکم موت فرضی
- مهروموم ترکه
- تحریر ترکه
- درخواست برداشتن مهروموم
- درخواست تصفیه ترکه
- بطلان تقسیم ترکه
- صدور حکم حجر
- تعیین تاریخ حجر
- اخراج ثلث از ماترک
- الزام به فروش ترکه
- سلب حضانت از ابوین
- گواهی رشد
- تقسیم ترکه ( مگر در صورت عدم اختلاف در مالکیت )
- انحصار وراثت
- تنفیذ وصیت نامه
- ازدواج مجدد
- الزام به تنظیم سند رسمی ازدواج
- الزام به ثبت واقعه طلاق
- صدور حکم طلاق
- گواهی عدم امکان سازش
- الزام به تمکین
- حضانت
- اجازه ملاقات با فرزند مشترک
- الزام به ثبت واقعه رجوع
- انکار زوجیت
- تجویز انتقال منافع مورد اجاره
- دعوای عُسْر و حَرَج
- الزام به تعمیرات اساسی مورد اجاره
- بطلان اجاره
- تعدیل اجاره بها
- اثبات نسب
- ابطال شناسنامه
- دعوای ابوت
- دعوای بنوت
- تغییر نام
- تصحیح شناسنامه
- اصلاح تاریخ فوت در گواهی فوت
- تعدیل مهریه
تجدید نظر یا فرجام خواهی در دعاوی مالی و غیرمالی
مطابق با ماده 331 قانون آیین دادرسی مدنی هرگونه احکام صادره در دعاوی مالی و غیرمالی قابل تجدیدنظرخواهی هستند. اما لازم به ذکر است که در دعاوی مالی تنها مواردی که ارزشی بالای 3 میلیون ریال باشند، قابلیت تجدیدنظرخواهی هستند. بر طبق بند (ج) ماده 331 احکامی مربوط به متفر دعوی تنها در صورتی قابلیت تجدیدنظر خواهی دارند که احکام به اصل دعوا قابل تجدیدنظر باشد.
همچنین مطابق با ماده 364 قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که ارزش مالی بیش از 2 میلیون ریال باشد قابل فرجام خواهی میباشد. همچنین نکته مهم دیگر مواردی مانند نکاح و فسخ آن، نسب، حجر، طلاق، ثلث، وقف، حبس و تولیت قابلیت فرجام خواهی دارند.
هزینه دادرسی دعاوی مالی و غیر مالی
دعاوی حقوقی به طور کلی دارای دو دسته مالی و غیرمالی هستند. نکته مهم در رابطه با هزینه دعاوی مالی و غیرمالی ثابت و متغیر بودن هزینه ها می باشد زیرا هزینه دادرسی دعاوی غیر مالی ثابت بوده اما هزینه دادرسی دعاوی مالی غیر ثابت به تقویم خواسته بستگی دارد. اما افرادی که برای دادرسی مراجعه میکنند باید ابتدا هزینه دادرسی را پرداخت نموده و بعد از ابطال تمبر دادرسی اوراق و زمان را با اصل برابر نمایند.
هزینه دادرسی در مراحل ابتدایی 3 و نیم درصد ارزش خواسته، در مراحل تجدید نظر و واخواهی 4 و نیم درصد و در مراحل فرجام خواهی اعاده دادرسی حدود 5 و نیم درصد ارزش خواسته از افراد دریافت میشود