هیچچیز مانند یک فنجان قهوه تازه نمیتواند باعث سرحالی در صبح شود. اگر عادت به نوشیدن قهوه برای شروع روز خود دارید، ممکن است زمانی که فنجان صبحگاهی خود را نمینوشید، «سردرد کافئینی» را تجربه کرده باشید. تو تنها نیستی. درواقع، سردردهای کافئینی در میان افرادی که قهوه مینوشند، بسیار رایج است. اما آیا واقعاً قهوه میتواند باعث سردرد شود؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا باهم به این سؤال پاسخ دهیم.
آشنایی با بهترین
کافئین چیست؟
کافئین یک محرک طبیعی است که بیشتر در چای، قهوه و گیاهان کاکائو یافت میشود. این محرک با تحریک مغز و سیستم عصبی مرکزی به شما کمک میکند هوشیار بمانید و خستگی کمتری تجربه کنید. درواقع کافئین با مسدود کردن اثرات آدنوزین، که یک انتقالدهنده عصبی است که مغز را آرام میکند و باعث میشود احساس خستگی کنید، عمل میکند. بهعلاوه آن میتواند سطح آدرنالین خون را افزایش دهد و فعالیت مغزی انتقالدهندههای عصبی دوپامین و نوراپی نفرین را زیاد کند.
این ترکیب بیشتر مغز را تحریک میکند و حالت برانگیختگی، هوشیاری و تمرکز را تقویت میکند. ازآنجاکه کافئین بر مغز شما تأثیر میگذارد، اغلب بهعنوان یک داروی روانگردان شناخته میشود.
بیشتر بخوانید : قهوه گانودرما دکتر بیز برای زگیل تناسلی
سردرد چیست؟
اجازه دهید از ابتدا شروع کنیم: سردرد چیست؟ سردرد یک بیماری شایع است که بهعنوان درد در سروصورت مشخص میشود. سردرد بسته بهشدت آن میتواند ضربان دار، ثابت، تیز یا کسلکننده باشد و ممکن است از سی دقیقه تا یک الی دو هفته طول بکشد.
عوامل مؤثر بر سردرد شامل محرکهایی ازجمله استرس، درد عضلانی و اضطراب است، اما تنها محدود به همینها نمیشوند.
بااینحال، چیزی که باید از آن آگاه باشید این است که سردرد با میگرن متفاوت است. علائم مرتبط با دومی، گاهی اوقات میتواند متنوعتر باشد. ایجاد حالت تهوع و یا استفراغ، حساسیت به نور و یا صدا دیدن لکهها ازجمله علائم میگرن است.
مطالعه مقاله
آیا قهوه سردرد را درمان میکند یا باعث سردرد میشود؟
درحالیکه برخی از افراد از قهوه بهعنوان درمانی برای سردرد استفاده میکنند، برخی دیگر متوجه میشوند که قهوه باعث سردرد آنها میشود. پس درواقع قهوه هم میتواند سردرد را بهتر کند و هم باعث ایجاد آن شود. در ادامه آنچه باید در مورد قهوه، ترک قهوه و سردرد بدانید آمده است.
قهوه بهعنوان یک درمان به چه معنی است؟
وقتی سرتان درد میکند، میخواهید سریع تسکین پیدا کنید. در برخی موارد، قهوه ممکن است سردرد را کاهش دهد و حتی ممکن است اثر درمانهای بدون نسخه (OTC) سردرد را افزایش دهد. چه از آسپرین، ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید، آنها با مصرف قهوه میتوانند سریعتر و بهتر عمل کنند و درد را برای مدت طولانیتری از بین ببرند.
یک بررسی جدید به این موضوع پرداخته است که آیا قهوه باعث بهبود کارایی مسکنها در درمان سردرد میشود یا خیر. این بررسی نشان داد که قهوه “بهطور قابلتوجهی” اثربخشی درمانهای سردرد را افزایش میدهد.
اکثر مطالعات در مورد قهوه و سردرد و بهطور خاص به سردرد تنشی و میگرن میپردازند. اما هیچ مدرک علمی مبنی بر اینکه قهوه انواع دیگر سردردها را کاهش میدهد وجود ندارد.
درهرصورت، به نظر میرسد که کافئین میتواند درد ناشی از سردرد را کاهش دهد یا حداقل قدرت داروی مسکن شما را افزایش دهد.
قهوه دقیقاً چگونه سردرد را بهبود میبخشد؟
رگهای خونی تمایل دارند قبل از سردرد منبسط شوند. قهوه و کافئین دارای خاصیت منقبضکننده عروق است، به این معنی که رگهای خونی را باریک میکند و جریان خون محدود شود. ازآنجاییکه قهوه از گشادشدن رگهای خونی جلوگیری میکند، پس جلوی سردرد نیز گرفته میشود.
بسیاری از درمانهای سردرد مانند اکسدرین، و برخی از داروهای تجویزی دیگر برای سردرد درواقع حاوی کافئین هستند. به همین دلیل، برخی افراد ممکن است متوجه شوند که یک فنجان قهوه ساده سردردشان را تسکین میدهد چون قهوه نیز دارای کافئین است. اگر طرفدار قهوه نیستید اما میخواهید از کافئین برای تسکین سردرد خود استفاده کنید، چای سبز یا سیاه را امتحان کنید زیرا هر دو حاوی کافئین هستند.
بااینحال، هنگام درمان سردرد با قهوه باید مراقب باشید، زیرا ممکن است بیشازحد مصرف کنید و برعکس دچار سردرد بیشتر شوید.
قهوه میتواند باعث سردرد شود اما چگونه؟!
قهوه از طرق مختلف میتواند روی بدن اثر گذارد و باعث سردرد شود.
- قهوه میتواند باعث ادرار بیشتر شود و بهطور بالقوه بدن شما را کم آب کند. بهنوبه خود، کمآبی میتواند باعث سردرد شود.
- سردرد همچنین میتواند ناشی از مصرف بیشازحد کافئین باشد. طبق تحقیقات انجام گرفتهشده، مصرف بیشازحد کافئین میتواند باعث سردرد و همچنین طیف وسیعی از عوارض جانبی دیگر شود. شما حداکثر میتوانید روزانه ۴۰۰ میلیگرم کافئین معادل حدود چهار فنجان قهوه دمکرده در روز مصرف کنید و بنوشید در غیر این صورت ممکن است قهوه اثر عکس گذاشته و باعث ایجاد سردرد یا شدت گرفتن آن شود.
- ترک قهوه که در ادامه مقاله به آن میپردازیم.
به یاد داشته باشید که قهوه تنها چیزی نیست که حاوی کافئین است. کافئین را میتوان در بسیاری از غذاها و نوشیدنیهای دیگر یافت، مانند:
- نوشیدنیهای انرژیزا
- نوشابه
اگر هنگام مصرف قهوه دچار سردرد میشوید، آب میتواند بهترین راه برای تسکین باشد زیرا باکم آبی ناشی از عوارض جانبی بالقوه کافئین مقابله میکند.
ترک قهوه بهعنوان یک علت برای ایجاد سردرد.
درحالیکه قهوه سوپریم گانودرما دکتر بیز میتواند هم سردرد را درمان کند و هم باعث ایجاد سردرد شود، ترک قهوه نیز میتواند در ایجاد سردرد مؤثر باشد.
اگر شروع به کاهش مصرف کافئین خود کردهاید، ممکن است دچار سردرد شوید. یک منبع معتبر در سال ۲۰۰۹ اشاره کرد که سردرد یکی از علائم اصلی ترک قهوه است.
طبق یک مقاله در سال ۲۰۱۷، این به دلیل چیزی به نام “اثر برگشتی” است. ازآنجاییکه قهوه میتواند سردرد شما را از بین ببرد، کاهش مصرف قهوه ممکن است منجر به سردردهای دردناکتر و مکرر شود، زیرا همانگونه که در مطالب قبلی بیان شد، هنگامیکه ما قهوه یا هر نوشیدنی کافئیندار مینوشیم (مانند چای، نوشیدنیهای انرژیزا)، کافئین باعث انقباض رگهای خونی در مغز میشود. هنگامیکه مصرف کافئین را متوقف میکنید، رگهای خونی در مغز منبسط میشوند. این جریان خون را افزایش میدهد و میتواند باعث سردرد شود. اگر به مسکنها وابسته شوید، اثر برگشتی نیز ممکن است رخ دهد: وقتی مصرف داروهای سردرد را کاهش میدهید، ممکن است بیشتر و شدیدتر دچار سردرد شوید.
علائم سردردهای مرتبط با قهوه چیست؟
سردردهای مرتبط با ترک قهوه و مصرف بیشازحد قهوه که به آن سردردهای کافئینی میگویند، لزوماً با سردردهای معمولی متفاوت نیستند.
هیچ اتفاقنظری در مورد اینکه چه مدت طول میکشد تا سردرد کافئینی بعد از مصرف قهوه ظاهر شود وجود ندارد. اگر مشکوک هستید که کافئین باعث سردرد شما میشود، بهتر است مصرف قهوه را کاهش دهید و ببینید که چگونه بر علائم شما تأثیر میگذارد. برای جلوگیری از سردرد ناشی از ترک قهوه بهآرامی مصرف کافئین را کاهش دهید.
سردرد ناشی از ترک کافئین اغلب با علائم دیگری همراه است، مانند:
- خستگی
- تحریکپذیری
- سستی
- مشکل در تمرکز
- بیخوابی
اگر در حال ترک قهوه هستید، بهتر است با یک ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی مشورت کنید.
برای رهایی از سردرد ناشی از مصرف قهوه چه کنیم؟
اگر سردرد ناشی از کافئین یا ترک کافئین دارید، ممکن است با انجام موارد زیر تسکین پیدا کنید:
هیدراتاسیون یک درمان رایج برای سردرد است.
خواب میتواند راه مؤثری برای تسکین سردرد باشد.
اگر سردرد شما ناشی از مسکنها نیست، آنها میتوانند بهطور موقت به تسکین درد سردرد کمک کنند.
کمپرس سرد، مانند کمپرس یخ، میتواند درد را کاهش دهد.
اگر میخواهید مصرف کافئین خود را بدون تجربه علائم ترک کاهش دهید، بهجای قطع کامل کافئین، مصرف قهوه را بهتدریج کاهش دهید. بنیاد آمریکایی میگرن توصیه میکند که مصرف کافئین خود را هر هفته تا ۲۵ درصد کاهش دهید تا زمانی که آن را بهطور کامل قطع کنید.
سخن آخریکی از عوارض مهم مصرف کافئین در برخی افراد، بروز سردرد است. این موضوع که چطور کافئین در برخی افراد باعث برطرف شدن سردرد میشود و در برخی دیگر باعث بروز آن است، نیاز به بررسی بیشتری دارد.
مصرف کافئین در برخی افراد خواص درمانی به همراه دارد. در واقع آنها بدون نسخه و تجویز پزشک از نوشیدنیها و خوراکیهای کافئیندار برای بهبود سردرد خود استفاده میکنند. همچنین با مصرف طولانی مدت بهترین مکمل کافئین از بدن خود در برابر برخی بیماریها محافظت میکنند و در ادامه باعث کاهش بروز سردرد یا میگرنهای زمینهای میشوند. تحقیقات بسیاری در این زیمنه انجام شده است؛ چندین آزمایش و مطالعه بر روی دستهای از افراد نشان میدهند که مصرف کافئین توانسته اثربخشی مسکنهایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن را افزایش دهد؛ البته این اثربخشی محدود بوده و برخی محققان درباره این موضوع شبهاتی دارند. مطالعات بسیاری در این زمینه انجام شده است و توجه آن صرفا بر روی درمان سردرد نبوده بلکه در این تحقیقات بسیاری از شرایط مختلف درد که توسط کافئین تسکین داده میشوند، مورد بررسی قرار گرفتهاند.
مطالعه دیگری نشان میدهد که تاثیر مصرف کافئین بر روی داروهای مسکن بدون نسخه قابل توجه بوده است. در این مطالعه اثربخشی کافئین بر روی داروهای سردرد مشخص و قابل اتکا بوده است. اکثر تحقیقات انجام شده به طور خاص به تاثیرات مصرف کافئین بر روی سردرد تنشی و میگرن پرداخته است؛ در واقع این مطالعات درباره اثر کافئین بر روی انواع سردردها، اطلاعاتی را در اختیار ما قرار نمیدهند. به طور کلی جالب است بدانید که مصرف کافئین میتواند سردرد شما را بهتر کند یا حداقل باعث افزایش تاثیر داروهای مسکن بر روی سردرد شوند.
چگونه کافئین باعث بهبود سردرد من میشود؟
قبل از بروز سردرد، رگها خونی منبسط میشوند. در این بین کافئین دارای خواص منقبضکننده عروق است؛ کافئین رگهای خونی را باریک میکند و در نهایت باعث محدود کردن جریان خون میشود. مصرف کافئین باعث جلوگیری از انبساط رگهای خونی شده و در نتیجه از بروز سردرد جلوگیری میکند. همچنین کافئین میتواند دردهای دیگر را بهبود بخشد اما همچنان تحقیقات و مطالعات در اینباره کامل نشده است.
بسیاری از درمانها و داروهای بدون نسخه حاوی کافئین هستند؛ به همین دلیل است که برخی افراد پس از مصرف کافئین، احساس درد کمتری میکنند. برخی افراد معتقدند که با نوشیدن یک فنجان قهوه، سردرد و دردهای دیگر آنها کم شده یا برای مدتی از بین میروند؛ همین موضوع نشاندهنده تاثیر کافئین بر روی رگهای خونی و سیستم عصبی مرکزی آنهاست و در نهایت نیز باعث بهبود درد خواهد شد. در صورتی که تمایل به نوشیدن قهوه ندارید، میتوانید از چایهای کافئیندار یا مکملهای کافئین استفاده کنید. مکملها و خوراکیهای حاوی کافئین، تاثیراتی مشابه با مصرف قهوه را در بدن شما ایجاد میکنند. در هر صورت باید در مصرف قهوه یا به طور کلی کافئین اعتدال داشته باشید زیرا مصرف بیش از اندازه این ماده محرک میتواند باعث بروز عوارض آزاردهنده شود.
چگونه کافئین باعث ایجاد سردرد میشود؟
ذکر این نکته لازم و ضروری است که در برخی افراد، مصرف کافئین باعث بروز سردرد میشود. یکی از دلایل بروز سردرد پس از مصرف کافئین افزایش ادرار است. درواقع مصرف کافئین باعث کمآبی بدن شما شده و در نهایت مسبب بروز سردرد است. همچنین مصرف بیش از اندازه کافئین باعث بروز سردرد خواهد شد. دوز مجاز مصرفی کافئین 400 میلیگرم در روز در نظر گرفته شده است. مصرف بیرویه کافئین میتواند عوارض بسیار زیادی از جمله سردرد ایجاد کند. 400 میلیگرم کافئین در روز معادل 4 فنجان قهوه است که با توجه به مارک، اندازه و نوع دم کردن دانههای قهوه کمی متفاوت است. جالب است بدانید که کاهش مصرف این ماده محرک میتواند به درمان سردرد ناشی از کافئین کمک کند.
اعتیاد و وابستگی به کافئین باعث میشود که در زمان کاهش دوز مصرفی خود، عوارض ناشی از ترک کافئین را تجربه کنید. یکی از علائم ترک کافئین سردرد است. در واقع نباید کافئین مصرفی خود را یکدفعه قطع کنید بلکه شما با کم کردن مصرف کافئین میتوانید علائم ترک کافئین را کنترل کنید. با توجه به این موضوع که کافئین میتواند سردرد شما را از بین ببرد، کاهش مصرف کافئین نیز ممکن است باعث بروز سردردهای دردناک و مکرر شود. این احتمال بسیار زیاد است که در زمان ترک کافئین دچار سردردهای شدید شوید؛ اگر شرایط شما آزاردهنده است، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. به خاطر داشته باشید که کافئین صرفا در قهوه وجود ندارد بلکه نوشیدنیها و غذاهای بسیاری حاوی کافئین هستند؛ از جمله:
- نوشیدنیهای انرژیزا
- نوشابه
- شکلات
- چایها
حتی قهوه بدون کافئین نیز حاوی مقدار کمی کافئین است پس در صورتی که لازم است کافئین را ترک کنید، به اطلاعات روی بستهبندی مواد غذایی و نوشیدنیها بیشتر دقت کنید. در صورتی که در هنگام مصرف کافئین دچار سردرد میشوید، اولین گزینه درمانی شما مصرف آب است. در واقع این احتمال وجود دارد که صرفا به دلیل کمآبی بدن دچار سردرد شده باشید و نیاز به درمانهای دیگر و قطع مصرف کافئین وجود نداشته باشد.
علائم سردردهای ناشی از کافئین چگونه است؟
سردردهای ناشی از کافئین بسیار مشابه سردردهای دیگر هستند پس شما نمیتوانید بهراحتی آنها را تشخیص دهید. اگر در زمان مصرف کافئین دچار سردردهای آزاردهنده شدهاید، پیشنهاد ما به شما این است که مصرف کافئین را کم کنید و نتیجه آن را بررسی نمایید. حتما دقت کنید که مصرف کافئین را یکدفعه قطع نکنید. سردردهای ترک وابستگی به کافئین اغلب با علائم زیر همراه است:
- تحریکپذیری
- مشکلاتی نظیر خستگی
- سستی و بیحالی
- اختلالات تمرکز
- بیخوابی و بدخوابی
اگر در شرایط آزاردهنده ترک مصرف کافئین هستید و عوارض بالا در شما ایجاد شده است، بهتر است در اینباره با پزشک متخصص مشورت کنید. در صورتی که دچار سردرد ناشی از کافئین شدهاید یا با عوارض ترک وابستگی به کافئین دستوپنجه نرم میکنید، موارد زیر میتواند به شما کمک کند:
- استراحت و خواب کافی میتواند راه موثری برای تسکین سردرد باشد.
- مصرف مسکنهای بدون نسخه میتواند به طور موقت به تسکین سردرد کمک کنند.
- آشامیدن آب کافی و هیدراته کردن بدن، یک درمان رایج برای سردرد است.
- استفاده از کمپرس سرد مانند کمپرس یخ میتواند درد را کاهش دهد.
اگر سردرد شما ناشی از ترک مصرف کافئین است، این احتمال بسیار زیاد است که دوباره مصرف کافئین را از سر بگیرید. پیشنهاد ما به شما این است که در این خصوص با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا درمان شما کامل شود.
درست است که مصرف کافئین میتواند سردرد شما را درمان کند اما به خاطر داشته باشید که اعتیاد به کافئین و همچنین ترک مصرف کافئین نیز میتوانند از علل اصلی بروز سردرد باشند. بهتر است در مصرف کافئین اعتدال داشته باشید زیرا مصرف بیرویه آن میتواند برای شما عوارض آزاردهندهای داشته باشد. سعی کنید در زمان مصرف کافئین، آب بیشتری بنوشید تا سردرد ناشی از کمآبی، شما را آزار ندهد. همچنین بهتر است در شرایطی که سردرد شما شدید شده است و درمانهای خانگی پاسخگوی نیاز شما نیست، به پزشک مراجعه کنید و علت بروز سردرد را شناسایی کنید. در برخی مواقع کنترل مصرف کافئین توسط درمانهای پزشکی انجام میگیرد.
به صورت کلی مصرف قهوه فوری سوپریم همراه با پودر قارچ گانودرما و جینسینگ برای افرادی که فشار خون بالا دارند و یا افراد با اختلالات قلبی عروقی توصیه نمیشود و این افراد به جای قهوه سوپریم می توانند از دو طعم دیگر قهوه گانودرما استفاده نمایند.
درحالیکه قهوه میتواند سردرد را درمان کند، همچنین میتواند به دلایلی باعث ایجاد سردرد شود مانند ترک کافئین. به همین دلیل، استفاده کم و بااحتیاط از قهوه مهم است.
اگر مدام سردرد دارید، بهتر است با یک ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی صحبت کنید. سردردهای مداوم میتواند نشانهای از یک مشکل عمیقتر باشد و ممکن است به داروهای تجویزی نیاز داشته باشید.