فرم دادخواست مطالبه وجه

برای دریافت وجهی که به کسی قرض داده اید، بابت فروش کالا یا ارائه خدمات طلبکار هستید، یا حتی مبلغی را به اشتباه به حساب دیگری واریز کرده اید، نیاز به یک اقدام قانونی به نام دادخواست مطالبه وجه پیدا خواهید کرد. این فرآیند به شما کمک می کند تا با ارائه مدارک و طی کردن مراحل قضایی، به حق خود برسید و مطالباتتان را وصول کنید.

در زندگی روزمره، گاهی روابط مالی ما با دیگران به بن بست می رسد. شاید دوستی از شما مبلغی را قرض گرفته باشد و پس ندهد، یا محصولی را به فروش رسانده باشید و خریدار از پرداخت وجه آن خودداری کند. در چنین مواقعی، زمانی که راه حل های دوستانه به نتیجه نمی رسند، پای قانون به میان می آید. دعوای مطالبه وجه دقیقاً برای همین شرایط طراحی شده است: وقتی که برای دریافت طلب خود، به حمایت قانون نیاز دارید. این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع، شما را با صفر تا صد فرآیند مطالبه وجه آشنا می کند و کمک می کند تا با اطمینان خاطر، گام های لازم را بردارید.

مفاهیم بنیادی دعوای مطالبه وجه: آشنایی با مسیر وصول مطالبات

شاید زمانی برسد که شخصی به شما بدهکار باشد و برای دریافت طلب خود، نیاز به گام های قانونی پیدا کنید. در این سفر حقوقی، درک مفاهیم پایه دعوای مطالبه وجه کلید موفقیت است. این بخش، به شما کمک می کند تا با ابعاد اصلی این دعوا آشنا شوید.

مطالبه وجه چیست؟ درک ابعاد حقوقی یک خواسته

تصور کنید به کسی پولی قرض داده اید، کالایی فروخته اید یا خدماتی ارائه کرده اید و حال، طرف مقابل از پرداخت تعهد خود سر باز می زند. در این موقعیت، مطالبه وجه همان دعوای حقوقی است که طلبکار (خواهان) آن را علیه بدهکار (خوانده) در دادگاه مطرح می کند تا به حق خود برسد. این دعوا ماهیت حقوقی دارد و با جرایمی مانند کلاهبرداری که جنبه کیفری دارند، تفاوت اساسی دارد. منشأ این دین می تواند از هر قراردادی، اعم از قرض، خرید و فروش، اجاره، ارائه خدمات، یا حتی خسارتی که به شما وارد شده باشد، ناشی شود. نکته مهم این است که این دعوا صرفاً به دنبال دریافت یک مبلغ پولی مشخص است.

مستندات و دلایل: چگونه طلب خود را ثابت کنیم؟

برای موفقیت در دعوای مطالبه وجه، ارائه مدارک و مستندات قوی حیاتی است. این مدارک به دادگاه نشان می دهند که شما به درستی ادعای طلبکاری دارید. این اسناد می توانند در دسته های مختلفی قرار بگیرند:

• اسناد رسمی و تجاری: این دسته از مدارک شامل اسنادی است که در دفاتر اسناد رسمی ثبت شده اند، مانند قراردادهای رسمی یا اسناد تعهدآور. همچنین اسناد تجاری مانند چک، سفته و برات که دارای اعتبار قانونی خاصی هستند، در این گروه قرار می گیرند. این اسناد قدرت اثباتی بسیار بالایی دارند و راه را برای اثبات طلب شما هموار می کنند.
• اسناد عادی: در بسیاری از مواقع، مدارک شما به صورت رسمی ثبت نشده اند اما همچنان اعتبار قانونی دارند. این اسناد می توانند شامل رسیدهای دست نویس، فاکتورهای فروش کالا یا خدمات، پرینت گردش حساب بانکی که نشان دهنده واریز وجه باشد، اظهارنامه هایی که قبلاً برای مطالبه دین به بدهکار ارسال کرده اید، اقرارنامه های عادی یا حتی پیامک ها و ایمیل هایی که حاوی اقرار به بدهی باشند، شوند. جمع آوری و ارائه دقیق این مستندات به دادگاه بسیار مهم است.
• دلایل اثبات دیگر: گاهی اوقات، حتی بدون مدرک کتبی هم می توان طلب را ثابت کرد. شهادت شهود (افرادی که از بدهی مطلع هستند و می توانند در دادگاه شهادت دهند)، اقرار شفاهی بدهکار در حضور قاضی، سوگند (در موارد خاص) یا نظر کارشناس رسمی دادگستری که مثلاً میزان خسارت وارده را برآورد می کند، می توانند به کمک شما بیایند. البته اثبات طلب بدون مدرک کتبی معمولاً پیچیده تر است و به دقت بیشتری نیاز دارد.

هرچه مستندات شما قوی تر و شفاف تر باشند، مسیر وصول مطالبات هموارتر خواهد بود و شانس موفقیت شما در دادگاه افزایش پیدا می کند.

گام های عملی برای طرح دعوای مطالبه وجه: از آمادگی تا اجرا

پس از درک مفاهیم پایه، وقت آن است که به مراحل عملی و گام به گام طرح دعوا بپردازیم. این مراحل، نقشه ای برای رسیدن به حقوق شما هستند و با دنبال کردن دقیق آن ها، می توانید با اطمینان بیشتری پیش بروید.

گام اول: آمادگی و جمع آوری مستندات

پیش از هر اقدامی در مسیر قانونی، لازم است که طلب خود را با دقت بررسی کنید. دقیقاً چه کسی به شما بدهکار است؟ مبلغ خواسته چقدر است؟ منشأ این بدهی چیست؟ (آیا قرض بوده، بابت فروش کالا یا ارائه خدمت؟) تمامی اسناد، مدارک، و حتی پیام های مرتبط با بدهی را جمع آوری کنید. گاهی یک مشورت اولیه با وکیل می تواند در این مرحله چراغ راه شما باشد و به شما کمک کند تا مطمئن شوید که تمام جزئیات و مدارک لازم را در نظر گرفته اید و چیزی از قلم نیفتاده است.

گام دوم: ارسال اظهارنامه (گامی اختیاری اما موثر)

اگرچه اجباری نیست، اما ارسال یک اظهارنامه رسمی به بدهکار، می تواند بسیار مؤثر باشد. اظهارنامه سندی است که به صورت رسمی و از طریق دفاتر خدمات قضایی به بدهکار ابلاغ می شود و در آن، طلب خود را به صورت رسمی مطالبه می کنید و برای او مهلتی برای پرداخت تعیین می نمایید. این اقدام نه تنها می تواند به حل مسالمت آمیز مشکل کمک کند و بدهکار را ترغیب به پرداخت نماید، بلکه در صورت کشیده شدن پرونده به دادگاه، سندی قوی دال بر مطالبه قبلی شما خواهد بود. برخی از افراد، از تاریخ ارسال اظهارنامه به عنوان مبدأ محاسبه خسارت تأخیر تأدیه استفاده می کنند که این خود یک مزیت مهم است.

نمونه فرم اظهارنامه مطالبه وجه

ریاست محترم / سرپرست محترم دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
مرجع ارسال کننده: دفتر خدمات الکترونیک قضایی [شماره]
اظهارکننده: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، نشانی، شماره تماس]
مخاطب: [نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، نشانی، شماره تماس]
موضوع: مطالبه مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال بابت [موضوع دین، مثلاً قرض، ثمن معامله، خدمات]
خلاصه اظهارات:
با سلام و احترام
احتراماً به استحضار می رساند:
1. در تاریخ [تاریخ]، مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال بابت [توضیح کامل منشأ دین، مثلاً قرض الحسنه / فروش کالا / ارائه خدمات] به صورت [چگونگی پرداخت، مثلاً نقداً / طی فیش بانکی به شماره ... / چک به شماره ...] به جنابعالی پرداخت/تحویل گردید.
2. با وجود مراجعات و پیگیری های مکرر اینجانب، متأسفانه تاکنون از پرداخت دین خود امتناع نموده و به تعهدات قانونی خود عمل نکرده اید.
3. با توجه به مراتب فوق، بدین وسیله به شما اخطار می گردد حداکثر ظرف مدت [مثلاً 10 روز] از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به پرداخت کامل مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال به شماره حساب [شماره حساب اظهارکننده] یا نشانی [نشانی اظهارکننده] اقدام نمایید.
4. در غیر این صورت، اینجانب ناچار خواهم بود جهت احقاق حقوق قانونی خود، از طریق مراجع قضایی اقدام نمایم و کلیه خسارات دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه نیز بر عهده شما خواهد بود.
با تقدیم احترام
[نام و نام خانوادگی اظهارکننده]
امضاء

گام سوم: انتخاب مرجع صالح رسیدگی

انتخاب دادگاه یا شورای حل اختلاف مناسب برای طرح دعوا، نقش مهمی در روند رسیدگی دارد. باید به دو نوع صلاحیت توجه کنید: صلاحیت ذاتی و صلاحیت محلی. این انتخاب به شما کمک می کند پرونده خود را در جای درست مطرح کنید تا از اتلاف وقت و انرژی جلوگیری شود.

• صلاحیت ذاتی: در بیشتر موارد، دعوای مطالبه وجه در صلاحیت دادگاه های عمومی حقوقی است. اما اگر مبلغ خواسته شما تا ۲۰ میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف صلاحیت رسیدگی خواهد داشت. به یاد داشته باشید که در حال حاضر این مبلغ تا ۲۰۰ میلیون ریال است و برای دعاوی بیشتر از آن باید به دادگاه عمومی حقوقی مراجعه کنید. دانستن این نکته به شما کمک می کند تا پرونده تان از ابتدا به مرجع درستی ارسال شود.
• صلاحیت محلی: معمولاً دادگاهی صالح به رسیدگی است که محل اقامت خوانده (بدهکار) در حوزه قضایی آن قرار دارد. این یعنی باید دادخواسـت خود را در شهری تنظیم کنید که بدهکار در آنجا ساکن است. در برخی موارد خاص، محل انعقاد قرارداد یا محل انجام تعهد نیز می تواند مرجع صالح باشد، اما اصل بر محل اقامت خوانده است. این موضوع از سردرگمی های احتمالی شما در مراحل ابتدایی جلوگیری می کند.

گام چهارم: تنظیم و ثبت دادخواست مطالبه وجه

قلب دعوای شما، دادخواست مطالبه وجه است. این فرم شامل اطلاعات کلیدی است که پرونده شما را تشکیل می دهد. در تکمیل آن باید دقت فراوان داشت تا هیچ نقصی منجر به بازگشت یا رد دادخواست شما نشود:

1. مشخصات طرفین: اطلاعات کامل خواهان (خودتان) و خوانده (بدهکار) شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی و نشانی دقیق محل اقامت، بسیار حیاتی است. دقت در این بخش تضمین می کند که ابلاغیه ها به دست افراد صحیح برسد.
2. خواسته: مبلغ دقیق مورد مطالبه را هم به عدد و هم به حروف بنویسید. اگر علاوه بر اصل دین، خسارت تأخیر تأدیه یا تأمین خواسته نیز می خواهید، باید این موارد را به عنوان خواسته فرعی در این بخش به صراحت ذکر کنید.
3. دلایل و منضمات: فهرست تمام مدارکی که در گام اول جمع آوری کرده اید (مانند رسید، چک، فاکتور، پرینت بانکی، اظهارنامه) را به دقت وارد کنید. هر مدرکی که از ادعای شما پشتیبانی می کند، در این بخش جای می گیرد.
4. شرح دقیق ماجرا: این بخش فرصت شماست تا داستان بدهی را به زبانی روشن و گویا برای دادگاه توضیح دهید. بگویید چگونه و چرا این مبلغ به شما بدهکار شده است، چه زمانی سررسید شده و چه اقداماتی برای وصول آن انجام داده اید. سعی کنید شرح ماجرا منطقی، مستند و به دور از احساسات باشد.

امروزه، ثبت دادخواست ها عمدتاً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود. پس از تکمیل دقیق فرم، آن را به همراه مدارک لازم در این دفاتر ثبت می کنید. کارشناسان دفاتر خدمات قضایی می توانند در مراحل پایانی تکمیل و ثبت، راهنمایی های لازم را به شما ارائه دهند.

گام پنجم: پرداخت هزینه دادرسی

برای طرح هر دعوای حقوقی، باید هزینه ای به نام هزینه دادرسی پرداخت شود. این هزینه بر اساس درصدی از مبلغ خواسته شما محاسبه می گردد. اگر دعوا در دادگاه عمومی حقوقی مطرح شود، معمولاً ۳.۵ درصد مبلغ خواسته است، و اگر در شورای حل اختلاف باشد، این مبلغ به ۱.۷۵ درصد تقلیل می یابد. پرداخت این هزینه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود. در شرایط خاص، اگر توانایی پرداخت این هزینه را ندارید و معسر هستید، می توانید درخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را به دادگاه ارائه دهید و در صورت پذیرش، از پرداخت آن معاف شوید یا آن را به صورت اقساطی بپردازید.

گام ششم: پیگیری و رسیدگی در محاکم

پس از ثبت دادخواست، پرونده شما به یکی از شعب دادگاه یا شورای حل اختلاف ارجاع داده می شود. سپس ابلاغیه ای برای خوانده ارسال می گردد و تاریخ و ساعت جلسه رسیدگی تعیین می شود. در جلسات دادرسی، شما و خوانده فرصت دارید تا دفاعیات و دلایل خود را ارائه دهید. این مرحله ای است که قاضی به صحبت های طرفین گوش می دهد، مدارک را بررسی می کند و تلاش می کند تا به حقیقت ماجرا پی ببرد. دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن اظهارات طرفین، رأی خود را صادر می کند. این رأی ممکن است بدوی باشد و قابلیت تجدیدنظر و حتی فرجام خواهی داشته باشد، به این معنی که اگر هر یک از طرفین به رأی صادر شده اعتراض داشته باشند، می توانند در مهلت های قانونی، درخواست بررسی مجدد آن را در مراجع بالاتر قضایی مطرح کنند.

گام هفتم: اجرای حکم و وصول مطالبات

اگر رأی به نفع شما صادر شود و قطعیت یابد، نوبت به مرحله حساس اجرا می رسد. شما باید درخواست صدور اجرائیه کنید تا حکم دادگاه به مرحله عمل درآید. در این مرحله، مهم است که از اموال بدهکار (چه منقول مانند خودرو و چه غیرمنقول مانند ملک، یا حساب های بانکی) اطلاع داشته باشید و آن ها را به اجرای احکام معرفی کنید تا توقیف شوند. سپس این اموال از طریق مزایده به فروش می رسند یا وجوه از حساب بانکی او مسدود و به شما پرداخت می شود. در برخی موارد خاص و با شرایط مشخص، اگر بدهکار همچنان از پرداخت خودداری کند و اموالی برای توقیف نداشته باشد، امکان درخواست جلب بدهکار نیز وجود دارد. این مراحل نیازمند پیگیری مستمر و آگاهی از جزئیات قانونی است تا بتوانید به سرعت و کارآمدی به مطالبات خود دست یابید.

نکات حقوقی کلیدی و حیاتی در دعوای مطالبه وجه: راهکارهای هوشمندانه برای طلبکاران

آگاهی از برخی ظرافت ها و نکات حقوقی می تواند روند وصول مطالبات را برای شما آسان تر و موفقیت آمیزتر کند. این نکات، گاهی می توانند مسیر پرونده شما را به کلی تغییر دهند.

خسارت تأخیر تأدیه: چگونه و چقدر مطالبه کنیم؟

یکی از مهمترین حقوق طلبکار، امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه است. اگر بدهکار با وجود توانایی، از پرداخت دین خودداری کند و دین نیز از نوع وجه رایج کشور باشد، شما می توانید بر اساس ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، این خسارت را مطالبه کنید. این خسارت بر اساس نرخ شاخص تورم که توسط بانک مرکزی اعلام می شود، محاسبه می گردد و معمولاً از زمان مطالبه رسمی (مثل تاریخ سررسید دین یا ارسال اظهارنامه رسمی) تا زمان پرداخت کامل دین به آن تعلق می گیرد. حتماً این خواسته را به صراحت در دادخواست خود ذکر کنید تا دادگاه به آن رسیدگی کند.

تأمین خواسته: تضمینی برای وصول طلب شما

برای بسیاری از طلبکاران، نگرانی از فرار بدهکار یا انتقال اموال او قبل از صدور حکم نهایی، واقعیتی آزاردهنده است. تأمین خواسته راه حلی هوشمندانه برای این دغدغه است. با درخواست تأمین خواسته، شما می توانید قبل از صدور حکم قطعی، اموال بدهکار را توقیف کنید. این امر به خصوص زمانی که مستندات قوی مانند چک، سفته یا سند رسمی دارید، یا حتی با تودیع مبلغی به عنوان خسارت احتمالی، امکان پذیر است. این اقدام یک تضمین قوی برای وصول طلب شما خواهد بود و از خالی شدن دست بدهکار جلوگیری می کند.

اعسار از پرداخت دین: دفاعیات خوانده

در مقابل، اگر شما خوانده دعوا باشید و واقعاً توانایی پرداخت یکجای بدهی خود را نداشته باشید، می توانید درخواست اعسار از پرداخت دین را مطرح کنید. در صورت اثبات اعسار، دادگاه حکم به تقسیط بدهی صادر می کند و شما می توانید بدهی خود را به صورت اقساطی و در توان مالی خود پرداخت کنید. این موضوع اگرچه روند وصول مطالبات را برای طلبکار طولانی تر می کند، اما یک حق قانونی برای بدهکار معسر (ناتوان از پرداخت) است که به او فرصت می دهد بدهی اش را به مرور زمان بپردازد.

مطالبه وجه از متوفی: نکات خاص وراثتی

گاهی اوقات، متأسفانه بدهکار قبل از پرداخت دین فوت می کند. در این حالت، مطالبه وجه باید از ورثه متوفی انجام شود. اما یک نکته مهم وجود دارد: ورثه تنها به میزان سهم الارثی که از متوفی به آن ها رسیده است، مسئول پرداخت بدهی های او هستند و نمی توانند از اموال شخصی خودشان برای پرداخت دین استفاده کنند، مگر اینکه خودشان به صورت ارادی آن دین را قبول کرده باشند. بنابراین، طلبکار باید به دنبال سهم الارارث متوفی باشد.

تفاوت مطالبه وجه بر اساس اسناد تجاری (چک و سفته) با اسناد عادی

مطالبه وجه بر اساس اسناد تجاری مانند چک و سفته، معمولاً روند ساده تر و سریع تری نسبت به اسناد عادی دارد. چک و سفته دارای مزایای قانونی خاصی هستند، از جمله امکان صدور اجراییه مستقیم از طریق اداره ثبت اسناد (در مورد چک) یا قابلیت درخواست تأمین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی. در حالی که برای اسناد عادی (مثل رسید دست نویس یا فاکتور)، اثبات طلب ممکن است زمان برتر باشد و به مستندات بیشتری نیاز داشته باشد و باید حتماً از طریق دادگاه اقدام شود.

اشتباهات رایج در تنظیم دادخواست و نحوه پیشگیری از آن ها

یکی از رایج ترین اشتباهات در مسیر حقوقی، عدم دقت در مبلغ خواسته، نقص در مدارک و منضمات یا عدم درج صحیح آدرس و مشخصات طرفین است. هرگونه اشتباه در این موارد می تواند به اطاله دادرسی (طولانی شدن روند پرونده) یا حتی رد دادخواست (بازگشت دادخواست به شما بدون رسیدگی) منجر شود. تکمیل دقیق و بازبینی نهایی دادخواست، پیش از ثبت آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. یک بار بررسی کامل می تواند شما را از هفته ها یا ماه ها دوندگی و هزینه اضافی نجات دهد.

۱۰ نمونه کاربردی و آماده فرم دادخواست مطالبه وجه: نقشه راه شما برای موفقیت

برای تسهیل روند قانونی و افزایش اطمینان شما، در این بخش به ۱۰ نمونه دادخواست مطالبه وجه در سناریوهای رایج می پردازیم. این نمونه ها به شما کمک می کنند تا با ساختار و محتوای یک دادخواست اصولی آشنا شوید و بتوانید آن را متناسب با شرایط خود تکمیل کنید. به یاد داشته باشید که این ها صرفاً الگوهایی هستند و باید با اطلاعات پرونده خودتان تکمیل و شخصی سازی شوند.

نمونه ۱: فرم عمومی و پایه دادخواست مطالبه وجه

این فرم یک الگوی کلی برای شروع دعوای مطالبه وجه است و می توانید آن را برای انواع مختلف مطالبات با تغییرات جزئی استفاده کنید. این پایه اصلی برای هر نوع دادخواستی است.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام کامل]
نام پدر: [نام پدر]
کد ملی: [کد ملی]
نشانی: [نشانی دقیق پستی و شماره تماس]

خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام کامل]
نام پدر: [نام پدر]
کد ملی: [کد ملی]
نشانی: [نشانی دقیق پستی و شماره تماس]

خواسته:
1. مطالبه مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال بابت [منشأ دین، مثلاً قرض، ثمن معامله، خدمات]
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ [تاریخ سررسید یا مطالبه] تا زمان پرداخت کامل
3. مطالبه کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود)

دلایل و منضمات:
1. کپی مصدق [نوع مدرک، مثلاً رسید عادی/فیش بانکی/سند قرارداد] به تاریخ [تاریخ مدرک]
2. کپی مصدق کارت ملی خواهان
3. [در صورت وجود: اظهارنامه ارسالی به خوانده به شماره...]

شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند:
اینجانب خواهان به موجب [شرح مدرک یا توافق، مثلاً سند عادی/فیش بانکی] مورخ [تاریخ]، مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال از خوانده محترم طلبکار می باشم که متأسفانه علیرغم مراجعات مکرر و پیگیری های اینجانب، ایشان تا کنون از پرداخت طلب خودداری نموده است.
لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به مواد [مثلاً ۱۹۸ و ۵۱۹ و ۵۲۲] قانون آیین دادرسی مدنی و [مواد مرتبط از قانون مدنی، مثلاً مواد ۱۰، ۲۶۵ یا ۶۴۸]، درخواست رسیدگی و صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت اصل خواسته به مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال به انضمام کلیه خسارات قانونی شامل خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ مطالبه/سررسید تا زمان پرداخت کامل و هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل مورد استدعا است.
با تقدیم احترام
[امضای خواهان]
تاریخ: [تاریخ تنظیم دادخواست]

نمونه ۲: دادخواست مطالبه وجه بابت قرض (با رسید عادی یا فیش بانکی)

در بسیاری از موارد، افراد به یکدیگر قرض می دهند. اگر قرض شما با یک رسید ساده یا فیش بانکی مستند شده باشد، این نمونه می تواند راهنمای شما باشد.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان: [مشخصات کامل خواهان]
خوانده: [مشخصات کامل خوانده]
خواسته: مطالبه مبلغ [مبلغ] ریال بابت قرض به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی.
دلایل و منضمات: کپی مصدق رسید عادی مورخ [تاریخ] / پرینت فیش بانکی مورخ [تاریخ] به شماره تراکنش [شماره تراکنش]، کپی کارت ملی.
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب خواهان در تاریخ [تاریخ قرض دادن] مبلغ [مبلغ] ریال را به عنوان قرض الحسنه به خوانده محترم پرداخت نمودم. این پرداخت با [ارائه رسید عادی/واریز به حساب بانکی به شماره...] مستند شده است. با وجود سررسید موعد پرداخت و مراجعات مکرر، خوانده از پرداخت مبلغ فوق خودداری می کند. لذا تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ اصلی به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی را دارم.

نمونه ۳: دادخواست مطالبه وجه بابت فروش کالا (با فاکتور یا توافق شفاهی)

اگر کالایی را فروخته اید و بهای آن پرداخت نشده، این نمونه می تواند به شما کمک کند. باید به خوبی توضیح دهید که چه کالایی، با چه قیمتی و در چه تاریخی فروخته شده است.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان: [مشخصات کامل خواهان]
خوانده: [مشخصات کامل خوانده]
خواسته: مطالبه مبلغ [مبلغ] ریال بابت فروش [نوع کالا] به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی.
دلایل و منضمات: کپی مصدق فاکتور فروش شماره [شماره فاکتور] مورخ [تاریخ] / شهادت شهود، کپی کارت ملی.
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب خواهان در تاریخ [تاریخ فروش] اقدام به فروش [نوع کالا و تعداد/مقدار] به خوانده محترم نمودم و کالا را تحویل ایشان دادم. بر اساس توافق [کتبی/شفاهی] مبلغ [مبلغ] ریال به عنوان ثمن معامله مقرر گردید. متأسفانه خوانده پس از دریافت کالا از پرداخت مبلغ توافق شده خودداری نموده است. لذا تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ اصلی به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی را دارم.

نمونه ۴: دادخواست مطالبه وجه بابت ارائه خدمات (با قرارداد کتبی یا توافق شفاهی)

اگر خدماتی ارائه کرده اید و حق الزحمه آن را دریافت نکرده اید، این نمونه مناسب شماست. مهم است که نوع خدمات و توافق انجام شده را به روشنی بیان کنید.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان: [مشخصات کامل خواهان]
خوانده: [مشخصات کامل خوانده]
خواسته: مطالبه مبلغ [مبلغ] ریال بابت ارائه خدمات [شرح خدمات] به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی.
دلایل و منضمات: کپی مصدق قرارداد خدمات مورخ [تاریخ] / شهادت شهود، کپی کارت ملی.
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب خواهان بر اساس توافق [کتبی/شفاهی] مورخ [تاریخ توافق]، خدمات [شرح کامل خدمات ارائه شده] را به خوانده محترم ارائه نمودم. بر اساس توافق، خوانده متعهد به پرداخت مبلغ [مبلغ] ریال در قبال خدمات ارائه شده بود. متأسفانه، علیرغم ارائه کامل خدمات و تأیید خوانده، ایشان از پرداخت وجه خودداری می نمایند. لذا تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ اصلی به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی را دارم.

نمونه ۵: دادخواست مطالبه ثمن معامله (ملک، خودرو و…)

اگر ملکی یا خودرویی فروخته اید و بخشی از بهای آن پرداخت نشده است، این دادخواست برای شما کاربردی خواهد بود. ذکر دقیق مشخصات مورد معامله و مبلغ باقیمانده ضروری است.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان: [مشخصات کامل خواهان]
خوانده: [مشخصات کامل خوانده]
خواسته: مطالبه مبلغ [مبلغ] ریال بابت باقیمانده ثمن معامله [نوع مال، مثلاً ملک/خودرو] به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی.
دلایل و منضمات: کپی مصدق مبایعه نامه/قولنامه مورخ [تاریخ]، کپی کارت ملی.
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب خواهان به موجب مبایعه نامه مورخ [تاریخ]، [نام مال، مثلاً یک واحد آپارتمان / یک دستگاه خودرو پراید] را به خوانده محترم فروختم. بر اساس قرارداد، مبلغ [مبلغ کل ثمن] ریال به عنوان ثمن معامله تعیین گردید که بخشی از آن پرداخت شد و باقیمانده به مبلغ [مبلغ باقیمانده] ریال مقرر بود در تاریخ [تاریخ سررسید] پرداخت گردد. متأسفانه علیرغم سررسید موعد، خوانده از پرداخت باقیمانده ثمن امتناع نموده است. لذا تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ باقیمانده ثمن به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی را دارم.

نمونه ۶: دادخواست مطالبه وجه بابت واریز اشتباهی (به استناد پرینت بانکی)

اگر به اشتباه مبلغی را به حساب فردی واریز کرده اید و او حاضر به استرداد آن نیست، این نمونه می تواند راهگشا باشد. پرینت بانکی مهمترین مدرک شما خواهد بود.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان: [مشخصات کامل خواهان]
خوانده: [مشخصات کامل خوانده]
خواسته: مطالبه مبلغ [مبلغ] ریال بابت واریز اشتباهی وجه به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی.
دلایل و منضمات: کپی مصدق پرینت بانکی (گردش حساب) حاوی واریز اشتباهی مورخ [تاریخ]، کپی کارت ملی.
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب خواهان در تاریخ [تاریخ واریز] به صورت اشتباهی مبلغ [مبلغ] ریال را به حساب بانکی شماره [شماره حساب] متعلق به خوانده محترم واریز نمودم. این اشتباه ناشی از [شرح علت اشتباه، مثلاً وارد کردن اشتباه شماره حساب / اشتباه در انتخاب گیرنده] بوده است. پس از اطلاع و پیگیری های مکرر، خوانده تاکنون از بازگرداندن مبلغ خودداری نموده است. لذا با استناد به قاعده دارا شدن بلاجهت، تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به بازگرداندن مبلغ مذکور به انضمام خسارات تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی را دارم.

نمونه ۷: دادخواست مطالبه وجه پرداختی در مقام ایفای دین دیگری به اشخاص ثالث

گاهی اوقات شما بدهی شخص دیگری را پرداخت می کنید و حالا می خواهید آن مبلغ را از او پس بگیرید. در این حالت، باید اثبات کنید که پرداخت شما به جای بدهکار اصلی و به درخواست او بوده است.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان: [مشخصات کامل خواهان]
خوانده: [مشخصات کامل خوانده]
خواسته: مطالبه مبلغ [مبلغ] ریال بابت وجوه پرداختی در مقام ایفای دین خوانده به [نام شخص ثالث] به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی.
دلایل و منضمات: کپی مصدق رسیدهای پرداخت به شخص ثالث / پرینت بانکی، کپی کارت ملی، شهادت شهود (در صورت وجود).
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب خواهان، به درخواست و تعهد خوانده محترم، در تاریخ [تاریخ پرداخت] مبلغ [مبلغ] ریال را بابت [شرح دین اصلی خوانده، مثلاً قسط وام، بدهی به فروشنده] به [نام شخص ثالث] پرداخت نمودم. این پرداخت با [ارائه رسید/پرینت بانکی] مستند شده است. علیرغم اینکه این مبلغ به جای خوانده پرداخت شده، ایشان از استرداد آن به اینجانب خودداری می نماید. لذا تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ اصلی به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی را دارم.

نمونه ۸: دادخواست مطالبه وجه به استناد شهادت شهود (در صورت عدم وجود مدرک کتبی)

در شرایطی که هیچ مدرک کتبی برای اثبات طلب خود ندارید، شهادت شهود می تواند آخرین راهکار شما باشد. باید بتوانید شهود معتبر و مطلع را به دادگاه معرفی کنید.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان: [مشخصات کامل خواهان]
خوانده: [مشخصات کامل خوانده]
خواسته: مطالبه مبلغ [مبلغ] ریال بابت [منشأ دین] به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی.
دلایل و منضمات: کپی کارت ملی، استماع شهادت شهود [ذکر نام و نشانی شهود].
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب خواهان در تاریخ [تاریخ] مبلغ [مبلغ] ریال را بابت [شرح منشأ دین، مثلاً قرض/فروش کالا] به خوانده محترم پرداخت/تحویل نمودم. متأسفانه در این خصوص مدرک کتبی موجود نمی باشد، اما [توضیح دهید که چرا مدرک کتبی نیست و چه شواهدی دارید، مثلاً شاهدان در زمان وقوع ماجرا حضور داشته اند]. اینجانب می توانم با استماع شهادت شهود [نام شهود] که در زمان وقوع دین حضور داشته اند، طلب خود را ثابت نمایم. لذا تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ اصلی به انضمام خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی را دارم.

نمونه ۹: دادخواست مطالبه وجه و خسارت تأخیر تأدیه (فرم ترکیبی و جامع)

این نمونه، فرم جامعی است که همزمان مطالبه اصل وجه و خسارت تأخیر تأدیه را در بر می گیرد و می تواند برای پرونده های پیچیده تر که نیاز به تأمین خواسته هم دارند، استفاده شود.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان: [مشخصات کامل خواهان]
خوانده: [مشخصات کامل خوانده]
خواسته:
1. مطالبه مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال بابت [منشأ دین].
2. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه بر اساس شاخص بانک مرکزی از تاریخ [تاریخ سررسید یا مطالبه رسمی] تا زمان پرداخت کامل.
3. مطالبه کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل.
4. بدواً صدور قرار تأمین خواسته جهت توقیف اموال خوانده به میزان خواسته.
دلایل و منضمات: [فهرست کامل مدارک].
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب خواهان به موجب [شرح مدرک یا توافق] مورخ [تاریخ]، مبلغ [مبلغ] ریال از خوانده محترم طلبکار می باشم که متأسفانه علیرغم سررسید دین و مطالبه مکرر اینجانب (از طریق [مثلاً اظهارنامه شماره...])، خوانده از پرداخت آن خودداری نموده است. لذا با استناد به مواد ۱۹۸، ۵۱۵ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، درخواست رسیدگی و صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت اصل خواسته به انضمام خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ مطالبه رسمی تا زمان پرداخت کامل، و همچنین کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل را دارم.
ضمناً نظر به احتمال تضییع حق اینجانب و انتقال اموال توسط خوانده، بدواً صدور قرار تأمین خواسته مستنداً به ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی مورد استدعا است.

نمونه ۱۰: دادخواست مطالبه وجه اجاره بها و تخلیه (در صورت نیاز)

این نمونه برای مواردی است که مستأجر علاوه بر عدم پرداخت اجاره بها، حاضر به تخلیه ملک نیز نمی باشد. این یک دعوای ترکیبی است که هم مطالبه وجه و هم درخواست تخلیه را شامل می شود.

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]
خواهان: [مشخصات کامل خواهان (موجر)]
خوانده: [مشخصات کامل خوانده (مستأجر)]
خواسته:
1. مطالبه مبلغ [مبلغ] ریال بابت اجاره بهای معوقه برای ماه های [نام ماه ها].
2. صدور حکم بر تخلیه عین مستأجره (واحد [شماره واحد] به نشانی [نشانی ملک]).
3. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی.
دلایل و منضمات: کپی مصدق قرارداد اجاره مورخ [تاریخ]، کپی کارت ملی، اخطاریه های کتبی.
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب خواهان، مالک [نوع ملک، مثلاً یک واحد آپارتمان] به نشانی [نشانی ملک] می باشم که به موجب قرارداد اجاره مورخ [تاریخ]، ملک مذکور را به خوانده محترم اجاره داده ام. خوانده متعهد به پرداخت مبلغ [مبلغ اجاره بها ماهانه] ریال به صورت ماهانه بابت اجاره بها بوده است.
متأسفانه، خوانده برای ماه های [نام ماه های معوقه] از پرداخت اجاره بها خودداری نموده و جمعاً مبلغ [مبلغ کل اجاره بهای معوقه] ریال به اینجانب بدهکار می باشد. علاوه بر این، علیرغم پایان یافتن مدت اجاره/اخبار و اخطاریه های مکرر، خوانده از تخلیه ملک نیز خودداری می ورزد.
لذا تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اجاره بهای معوقه، خسارت تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی، و همچنین صدور حکم بر تخلیه عین مستأجره را دارم.

سوالات متداول

چه زمانی می توان علیه بدهکار شکایت کرد؟

به طور کلی، زمانی می توانید علیه بدهکار شکایت کنید که موعد پرداخت دین سررسید شده باشد و بدهکار از پرداخت آن امتناع کند. این موضوع معمولاً پس از پایان مهلت توافق شده در قرارداد یا پس از مطالبه رسمی شما (مثلاً از طریق ارسال اظهارنامه) محقق می شود.

آیا برای مطالبه وجه و خسارت تأخیر تأدیه حتماً نیاز به وکیل دارم؟

خیر، از نظر قانونی نیازی به وکیل ندارید و می توانید شخصاً مراحل دعوا را پیگیری کنید. اما تجربه نشان داده است که حضور وکیل متخصص با دانش حقوقی و تجربه عملی، می تواند روند پرونده را تسهیل کرده، از اشتباهات احتمالی جلوگیری کند و شانس موفقیت شما را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

اگر مدرک کتبی نداشته باشم، چطور می توانم طلب خود را مطالبه کنم؟

حتی بدون مدرک کتبی نیز می توانید طلب خود را مطالبه کنید. در چنین مواردی، می توانید به دلایل دیگری مانند شهادت شهود، اقرار شفاهی بدهکار در دادگاه، سوگند یا انجام کارشناسی (در برخی موارد) استناد کنید. البته اثبات دعوا بدون مدرک کتبی دشوارتر است و به مهارت بیشتری نیاز دارد.

خسارت تأخیر تأدیه چگونه محاسبه می شود و از چه زمانی تعلق می گیرد؟

خسارت تأخیر تأدیه بر اساس شاخص رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه می شود و معمولاً از تاریخ سررسید دین یا تاریخ مطالبه رسمی (مانند ارسال اظهارنامه یا ثبت دادخواست) تا زمان پرداخت کامل دین تعلق می گیرد. دادگاه میزان دقیق آن را بر اساس این شاخص تعیین می کند.

آیا می توان قبل از صدور حکم، اموال بدهکار را توقیف کرد؟ (تأمین خواسته)

بله، برای جلوگیری از فرار بدهکار یا انتقال اموال او، می توانید درخواست تأمین خواسته کنید. در صورت وجود اسناد محکم (مثل چک یا سفته) یا با پرداخت خسارت احتمالی، دادگاه می تواند قبل از صدور حکم نهایی، قرار توقیف اموال بدهکار را صادر کند. این اقدام یک تضمین قوی برای وصول مطالبات شماست.

اگر بدهکار توانایی پرداخت نداشته باشد و اعسار بدهد چه می شود؟

اگر بدهکار بتواند اعسار خود را از پرداخت دین ثابت کند، دادگاه حکم به تقسیط بدهی صادر می کند. در این صورت، طلبکار نمی تواند بدهکار را به دلیل عدم پرداخت یکجای دین جلب کند و باید بدهی را به صورت اقساطی دریافت نماید.

مدت زمان معمول رسیدگی به پرونده مطالبه وجه چقدر است؟

مدت زمان رسیدگی به پرونده های مطالبه وجه به عوامل مختلفی مانند پیچیدگی پرونده، تعداد جلسات دادرسی، حجم کار دادگاه، اعتراض به آرا و تجدیدنظرخواهی بستگی دارد و نمی توان زمان دقیقی را مشخص کرد. اما با داشتن مدارک کافی و پیگیری مستمر، می توان این روند را تسریع بخشید.

تفاوت مطالبه وجه با کلاهبرداری چیست؟ (جنبه حقوقی و کیفری)

مطالبه وجه یک دعوای حقوقی است که بر اساس تعهدات قراردادی یا قانونی مطرح می شود و هدف آن صرفاً بازگرداندن یک مبلغ است. اما کلاهبرداری یک جرم کیفری است که در آن فرد با توسل به وسایل متقلبانه، دیگری را فریب داده و مال او را می برد. در کلاهبرداری، عنصر فریب و سوءنیت مجرمانه وجود دارد که در مطالبه وجه حقوقی مطرح نیست.

آیا امکان سازش و مصالحه در حین رسیدگی وجود دارد؟

بله، در هر مرحله از دادرسی، طرفین می توانند با یکدیگر سازش کرده و توافق نامه ای تنظیم کنند که به امضای قاضی نیز برسد. این توافق نامه دارای اعتبار حکم دادگاه است و می تواند به سرعت بخشیدن به حل و فصل اختلافات کمک کند.

آیا می توان برای مطالبه وجه از طریق شورای حل اختلاف اقدام کرد؟

بله، اگر مبلغ کل خواسته (اصل طلب به علاوه خسارات) کمتر از ۲۰ میلیون تومان (۲۰۰ میلیون ریال) باشد، می توانید دعوای خود را در شورای حل اختلاف مطرح کنید. رسیدگی در شورا معمولاً سریع تر و کم هزینه تر از دادگاه است.

نتیجه گیری: گامی محکم در مسیر احقاق حقوق مالی

در دنیایی که روابط مالی گاه پیچیده و چالش برانگیز می شوند، آگاهی از حقوق و ابزارهای قانونی برای وصول مطالبات از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مسیر مطالبه وجه، از تعریف اولیه دین و جمع آوری مستندات آغاز شده و با گام های عملی همچون تنظیم دادخواست، انتخاب مرجع صالح، و پیگیری در محاکم قضایی، به مرحله حساس اجرای حکم و وصول مطالبات می رسد. این راهنما تلاش کرد تا با زبانی صمیمی و الهام بخش، شما را در تمامی این مراحل همراهی کند و با ارائه نمونه های کاربردی دادخواست، ابزاری قدرتمند برای احقاق حق به دست شما بدهد.

یادتان باشد، هر برگ سند، هر شاهد و هر گام قانونی که به درستی برداشته شود، شما را به حق خود نزدیک تر می کند. امید است با اطلاعات ارائه شده در این مقاله، توانسته باشید نگاهی جامع به این فرآیند مهم حقوقی داشته باشید و با اطمینان خاطر بیشتری برای وصول مطالبات خود اقدام کنید.