نمونه لایحه عزل وکیل دادگستری توسط موکل

عزل وکیل دادگستری توسط موکل یک حق قانونی است که به موکل اجازه می دهد در هر زمان از ادامه همکاری با وکیل خود منصرف شود. این فرآیند، هرچند طبیعی به نظر می رسد، نیازمند رعایت تشریفات قانونی خاصی است تا از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری شود و روند پرونده دچار اختلال نشود. درک صحیح از این مراحل و ارائه یک نمونه لایحه دقیق، گام نخست برای طی کردن موفقیت آمیز این مسیر است.

زمانی که موکل تصمیم به تغییر وکیل یا ادامه پیگیری پرونده به صورت شخصی می گیرد، مهم است که با آگاهی کامل از جوانب قانونی، گام های اجرایی و مدارک مورد نیاز، نسبت به تنظیم و ارائه لایحه عزل وکیل اقدام کند. این آگاهی، به موکل کمک می کند تا با اطمینان خاطر بیشتری در این مسیر قدم بردارد و از پیامدهای ناخواسته احتمالی پیشگیری کند. تصور کنید که یک موکل به دلیل نارضایتی از نحوه پیگیری پرونده یا تغییر استراتژی، قصد عزل وکیل خود را دارد. در چنین شرایطی، نیاز به یک راهنمای جامع و کاربردی بیش از پیش احساس می شود تا موکل بتواند بدون سردرگمی، حقوق خود را اعمال کند و از روند دادرسی عقب نماند.

مفهوم عقد وکالت و حق عزل وکیل

پیش از ورود به جزئیات فرآیند عزل، لازم است تا با ماهیت حقوقی عقد وکالت آشنا شویم. عقد وکالت، یکی از عقود مهم در نظام حقوقی ایران است که به واسطه آن، یک نفر (وکیل) از طرف دیگری (موکل) برای انجام امری، نایب و نماینده می شود. این عقد، زمینه ساز ارائه خدمات حقوقی و دفاع از حقوق موکل در مراجع قضایی است.

عقد وکالت: جایز یا لازم؟

بر اساس ماده ۶۷۶ قانون مدنی، عقد وکالت به طور کلی عقدی جایز است. جایز بودن عقد به این معناست که هر یک از طرفین (وکیل یا موکل) می تواند هر زمان که اراده کند، آن را بر هم بزند یا فسخ نماید. این ویژگی به موکل قدرت و انعطاف پذیری قابل توجهی می دهد تا در صورت عدم رضایت یا نیاز به تغییر، بتواند رابطه وکالتی را خاتمه دهد.

طبق ماده ۶۷۶ قانون مدنی، عقد وکالت عقدی جایز محسوب می شود و هر یک از طرفین، موکل و وکیل، می توانند هر زمان که بخواهند این عقد را فسخ کنند.

تصور کنید که موکل با وکیل خود قرارداد وکالت امضا کرده است. اگر به هر دلیلی، مانند عدم هماهنگی در استراتژی پرونده، یا احساس عدم پیشرفت کافی، تصمیم به پایان دادن به این همکاری بگیرد، قانون این حق را به او داده است که با رعایت مقررات، وکیل خود را عزل کند. این حق، با استعفای وکیل که توسط خود وکیل صورت می گیرد، تفاوت ماهوی دارد، هرچند هر دو به پایان رابطه وکالتی منجر می شوند. در عزل وکیل، اراده موکل حاکم است، در حالی که در استعفا، اراده وکیل موجب برهم خوردن رابطه حقوقی می شود.

وکالت بلاعزل: استثنایی بر قاعده

در کنار قاعده کلی جایز بودن عقد وکالت، استثنایی نیز وجود دارد که به وکالت بلاعزل معروف است. ماده ۶۷۹ قانون مدنی به این استثنا اشاره می کند و بیان می دارد: موکل می تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر اینکه وکالت وکیل و یا عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد. این بدان معناست که اگر موکل ضمن یک عقد لازم (مانند بیع، صلح یا اجاره)، شرط کند که حق عزل وکیل را ندارد، یا اگر خود وکالت به صورت شرط در ضمن عقد لازم گنجانده شود، دیگر نمی تواند به راحتی وکیل را عزل کند.

وکالت بلاعزل اغلب برای اطمینان از انجام تعهدات در معاملات بزرگ و مهم، مانند خرید و فروش املاک، مورد استفاده قرار می گیرد. در چنین مواردی، موکل به وکیل خود برای انجام کاری مشخص وکالت می دهد و همزمان، در ضمن یک قرارداد دیگر (عقد لازم)، حق عزل آن وکیل را از خود سلب می کند. این اقدام برای ایجاد پایداری و ثبات بیشتر در انجام امور وکالتی است که به یک معامله اصلی گره خورده اند.

با این حال، حتی وکالت بلاعزل نیز ممکن است در موارد خاصی قابل فسخ باشد. اگر عقد لازمی که وکالت بلاعزل در ضمن آن شرط شده، به هر دلیلی فسخ یا باطل شود، آن وکالت نیز به تبع آن از بین خواهد رفت. همچنین، موکل ممکن است در صورت اثبات سوءاستفاده یا تخلف فاحش وکیل از مفاد وکالت نامه، بتواند از طریق مراجع قضایی اقدام به ابطال یا فسخ وکالت بلاعزل کند. این موارد نشان می دهد که حتی با وجود عنوان بلاعزل، این نوع وکالت نیز کاملاً غیرقابل فسخ نیست و در شرایط مشخصی می تواند به پایان برسد.

مبانی قانونی عزل وکیل در ایران

نظام حقوقی ایران، قواعد روشنی را برای نحوه پایان یافتن رابطه وکالتی، از جمله عزل وکیل، تبیین کرده است. این قواعد هم در قانون مدنی و هم در قانون آیین دادرسی مدنی به چشم می خورند و درک آن ها برای هر موکلی که قصد عزل وکیل خود را دارد، ضروری است.

قانون مدنی

قانون مدنی به عنوان مادر قوانین حقوق خصوصی، چارچوب اصلی عقد وکالت و نحوه انقضای آن را مشخص می کند:

• ماده ۶۷۸: این ماده به صراحت روش های پایان یافتن عقد وکالت را برمی شمرد که یکی از آن ها «عزل موکل» است. همچنین، استعفای وکیل، فوت یا جنون هر یک از طرفین را نیز از موارد پایان وکالت ذکر می کند. این ماده به موکل یادآوری می کند که عزل وکیل یک سازوکار قانونی شناخته شده است.
• ماده ۶۷۹: این ماده تأکید می کند که موکل هر زمان که بخواهد می تواند وکیل خود را عزل کند، مگر اینکه وکالت یا عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد. این ماده حق مطلق موکل در عزل را تثبیت می کند و تنها استثنای آن را وکالت بلاعزل می داند. در واقع، این ماده به موکل اطمینان می دهد که تصمیم نهایی در مورد ادامه همکاری با وکیل، در اختیار خود اوست.
• ماده ۶۸۱: این ماده به وضعیت اختیارات وکیل پس از استعفا یا عزل می پردازد. مطابق این ماده، اگر وکیل استعفا دهد یا عزل شود، مادامی که موکل از اذن خود باقی است (یعنی هنوز از عزل یا استعفا مطلع نشده)، وکیل می تواند در آنچه وکالت داشته اقدام کند. این موضوع اهمیت اطلاع رسانی رسمی و سریع عزل به وکیل را دوچندان می کند تا اقدامات بعدی وکیل در حق موکل معتبر شناخته نشود و از مسئولیت های احتمالی جلوگیری شود.

قانون آیین دادرسی مدنی

قانون آیین دادرسی مدنی، با تمرکز بر جنبه های اجرایی و رویه ای در دادگاه ها، نحوه تعامل موکل با دادگاه پس از عزل وکیل را روشن می سازد:

• ماده ۳۷: این ماده بیان می کند که اگر موکل وکیل خود را عزل کند، باید این موضوع را به دادگاه و وکیل معزول اطلاع دهد. اهمیت این اطلاع رسانی در این است که عزل وکیل مانع از جریان دادرسی نخواهد بود. همچنین، اظهار شفاهی عزل وکیل باید در صورتجلسه دادگاه قید و به امضای موکل برسد، هرچند امروزه بیشتر از لایحه کتبی و اظهارنامه استفاده می شود. این ماده به موکل می فهماند که مسئولیت اطلاع رسانی بر عهده اوست و عدم اطلاع رسانی، ممکن است به ضرر پرونده تمام شود.
• ماده ۳۸: این ماده تأکید دارد که تا زمانی که عزل وکیل به اطلاع او نرسیده است، اقدامات وی در حدود وکالت، همچنین ابلاغ هایی که از طرف دادگاه به وکیل می شود، موثر در حق موکل خواهد بود. اما پس از اطلاع دادگاه از عزل وکیل، دیگر او را در امور راجع به دادرسی، وکیل نخواهد شناخت. این نکته برای موکل حیاتی است که بداند تأخیر در اطلاع رسانی می تواند منجر به اعتبار اقدامات وکیل قبلی شود و ممکن است تبعات حقوقی داشته باشد.
• ماده ۳۹: در صورتی که وکیل استعفای خود را به دادگاه اطلاع دهد (که مکلف است آن را به موکل نیز برساند)، دادگاه به موکل اخطار می کند که شخصاً یا توسط وکیل جدید، دادرسی را تعقیب نماید. در این حالت، دادرسی حداکثر به مدت یک ماه متوقف می گردد تا موکل برای معرفی وکیل جدید یا پیگیری شخصی اقدام کند. این ماده به موکل یک فرصت یک ماهه برای سازماندهی مجدد امور حقوقی خود می دهد.
• ماده ۴۳: این ماده به زمان بندی عزل یا استعفای وکیل جدید اشاره دارد. بر اساس آن، عزل یا استعفا یا تعیین وکیل جدید باید در زمانی انجام شود که موجب تجدید جلسه دادگاه نگردد. در غیر این صورت، دادگاه به این علت جلسه را تجدید نخواهد کرد. این ماده مسئولیت انتخاب زمان مناسب برای عزل وکیل را بر عهده موکل قرار می دهد و به او هشدار می دهد که تصمیماتش نباید به توقف غیرضروری دادرسی منجر شود.

دلایل و انگیزه های رایج موکلین برای عزل وکیل

تصمیم به عزل وکیل، معمولاً از سوی موکل یک تصمیم ناگهانی نیست و اغلب پس از ارزیابی های دقیق و بروز برخی مشکلات یا تغییرات در وضعیت پرونده اتخاذ می شود. دلایل مختلفی می تواند موکل را به سمت عزل وکیل سوق دهد که شناخت آن ها به درک بهتر این فرآیند کمک می کند:

• نارضایتی از عملکرد و پیگیری پرونده: یکی از شایع ترین دلایل عزل، نارضایتی موکل از نحوه عملکرد وکیل، کندی در پیگیری پرونده، عدم اطلاع رسانی کافی یا عدم دستیابی به نتایج مطلوب است. موکل احساس می کند که وکیل او به اندازه کافی تلاش نمی کند یا استراتژی صحیحی را در پیش نگرفته است.
• تغییر در استراتژی حقوقی پرونده: گاهی اوقات، شرایط پرونده تغییر می کند و موکل به این نتیجه می رسد که نیاز به یک رویکرد حقوقی متفاوت دارد که وکیل فعلی ممکن است قادر به ارائه آن نباشد. در این صورت، ممکن است برای پیگیری پرونده با استراتژی جدید، وکیلی با تخصص یا تجربه متفاوت را انتخاب کند.
• عدم توافق بر سر حق الوکاله یا هزینه ها: اختلاف نظر در مورد میزان حق الوکاله، نحوه پرداخت یا هزینه های جانبی پرونده می تواند منجر به قطع همکاری شود. شفافیت مالی از ابتدا، می تواند از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری کند.
• یافتن وکیل جدید با تجربه مرتبط تر: ممکن است موکل در طول فرآیند دادرسی، وکیلی را بیابد که به اعتقاد او، تجربه یا تخصص بیشتری در زمینه خاص پرونده اش دارد و ترجیح دهد پرونده را به او بسپارد.
• تغییر شرایط شخصی موکل یا پایان یافتن نیاز به وکیل: در برخی موارد، شرایط شخصی موکل تغییر می کند، مثلاً مشکلات مالی پیش می آید و دیگر قادر به پرداخت حق الوکاله نیست، یا پرونده به نحوی حل و فصل می شود که دیگر نیازی به وکیل احساس نمی شود و موکل تصمیم می گیرد شخصاً آن را ادامه دهد.

یک نکته بسیار مهم که موکلین باید به آن توجه داشته باشند این است که عزل وکیل نیاز به ذکر دلیل ندارد. موکل می تواند بدون اینکه علت خاصی را مطرح کند، وکیل خود را عزل نماید. قانون این حق را به صورت مطلق برای موکل به رسمیت شناخته است، مگر در موارد خاص وکالت بلاعزل که در آن نیز محدودیت هایی وجود دارد. این عدم نیاز به دلیل، به موکل این اطمینان را می دهد که می تواند با آزادی عمل بیشتری در مورد سرنوشت پرونده خود تصمیم گیری کند.

فرآیند گام به گام عزل وکیل دادگستری توسط موکل

عزل وکیل یک فرآیند حقوقی است که باید با دقت و رعایت ترتیبات قانونی طی شود. یک اشتباه کوچک می تواند منجر به تأخیر در روند پرونده یا حتی از دست دادن حقوق موکل شود. در ادامه، گام های ضروری برای عزل وکیل دادگستری توسط موکل به تفصیل شرح داده شده است تا موکلان بتوانند با آگاهی کامل این مراحل را پشت سر بگذارند.

گام ۱: اطمینان از حق عزل و بررسی وکالت نامه

اولین قدم، بررسی دقیق وکالت نامه ای است که موکل به وکیل خود اعطا کرده است. موکل باید اطمینان حاصل کند که وکالت نامه از نوع بلاعزل نیست. همانطور که پیشتر اشاره شد، وکالت بلاعزل، حق عزل را از موکل سلب می کند، مگر در شرایط خاص. اگر وکالت نامه بلاعزل باشد، موکل باید پیش از هر اقدامی، با یک مشاور حقوقی دیگر مشورت کند تا از امکان و شرایط فسخ آن مطلع شود.

گام ۲: تنظیم و ارسال اظهارنامه قضایی به وکیل معزول

پس از اطمینان از حق عزل، مهم ترین گام، اطلاع رسانی رسمی و کتبی به وکیل معزول است. این اطلاع رسانی از طریق «اظهارنامه قضایی» صورت می گیرد. اظهارنامه یک سند رسمی است که از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به وکیل ابلاغ می شود و حاوی اعلام صریح موکل مبنی بر عزل وکیل است. این اقدام برای جلوگیری از اعتبار بخشیدن به اقدامات احتمالی آتی وکیل و مشخص کردن زمان دقیق عزل بسیار حیاتی است. برای تنظیم اظهارنامه، یک متن کوتاه و استاندارد می تواند مورد استفاده قرار گیرد:

ریاست محترم خدمات قضایی شهرستان [نام شهرستان]
با سلام و احترام،
اینجانب [نام و نام خانوادگی موکل]، به کدملی [کد ملی] و شماره همراه [شماره تماس]، نظر به وکالت نامه شماره [شماره وکالت نامه، در صورت وجود] که به جناب/سرکار خانم [نام و نام خانوادگی وکیل]، به شماره پروانه [شماره پروانه وکیل]، اعطا نموده بودم، بدینوسیله مراتب عزل ایشان را از تاریخ [تاریخ ارسال اظهارنامه] از کلیه اختیارات مندرج در وکالت نامه مذکور در پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده] مطروحه در شعبه [شماره شعبه] دادگاه [نام دادگاه] اعلام می دارم. خواهشمند است مراتب به ایشان ابلاغ گردد. با تجدید احترام، [نام و نام خانوادگی موکل]

پس از تنظیم، اظهارنامه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به وکیل ارسال می شود و موکل باید رسید آن را نزد خود نگه دارد.

گام ۳: تنظیم لایحه عزل وکیل برای دادگاه

همزمان با ارسال اظهارنامه به وکیل، موکل باید یک لایحه به دادگاه رسیدگی کننده به پرونده ارائه دهد. این لایحه، دادگاه را از عزل وکیل مطلع می کند و از این تاریخ به بعد، دادگاه وکیل معزول را نماینده موکل نمی شناسد. عناصر ضروری این لایحه شامل مشخصات کامل موکل، شماره کلاسه پرونده، نام وکیل معزول و استناد قانونی (ماده ۶۷۸ قانون مدنی) است. همچنین، در این لایحه موکل باید درخواست کند که کلیه ابلاغ ها و اوراق قضایی آتی، به حساب کاربری سامانه ثنای او یا آدرس پستی جدیدش ارسال شود. این مرحله برای اطمینان از عدم توقف دادرسی و عدم تضییع حقوق موکل ضروری است.

گام ۴: ثبت لایحه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

لایحه تنظیم شده برای دادگاه، باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برسد. موکل باید با اصل و کپی کارت ملی خود، وکالت نامه (در صورت وجود) و لایحه عزل به یکی از این دفاتر مراجعه کند. در این مرحله، هزینه های مربوط به ثبت لایحه پرداخت می شود و موکل یک کد رهگیری دریافت خواهد کرد. دریافت کد رهگیری نشان دهنده ثبت موفقیت آمیز لایحه در سیستم قضایی است و از اهمیت بالایی برخوردار است.

گام ۵: پیگیری ابلاغ عزل به دادگاه و وکیل

پس از ثبت لایحه، موکل باید به طور مستمر سامانه ثنای خود را برای اطلاع از وضعیت ابلاغ عزل به دادگاه و وکیل پیگیری کند. معمولاً دادگاه پس از اطلاع از عزل وکیل، به موکل اخطار می دهد که ظرف مدت یک ماه، شخصاً برای پیگیری پرونده حاضر شود یا وکیل جدید معرفی کند. این اخطار برای موکل یک هشدار جدی است تا به سرعت نسبت به تعیین تکلیف پرونده اقدام نماید.

گام ۶: تعیین وکیل جدید یا پیگیری شخصی پرونده

با دریافت اخطار دادگاه، موکل یک ماه فرصت دارد تا یا وکیل جدیدی برای پرونده معرفی کند و یا شخصاً پیگیری پرونده را به عهده گیرد. عدم اقدام در این مهلت یک ماهه، می تواند منجر به توقف دادرسی یا حتی صدور قرار رد دعوا (در برخی موارد) شود. لذا، رعایت این مهلت و عدم توقف دادرسی، از مهم ترین وظایف موکل پس از عزل وکیل است. در واقع، دادرسی به دلیل عزل وکیل متوقف نخواهد شد و این مسئولیت موکل است که اطمینان حاصل کند پرونده بدون وقفه قانونی ادامه می یابد.

مدارک لازم برای عزل وکیل

برای اینکه فرآیند عزل وکیل به درستی و بدون وقفه پیش برود، موکل باید مدارک مشخصی را تهیه و ارائه کند. این مدارک به شرح زیر هستند:

• اصل و کپی کارت ملی موکل: برای احراز هویت موکل و ثبت اطلاعات او در سیستم قضایی.
• تصویر وکالت نامه اولیه (در صورت وجود): ارائه وکالت نامه اعطا شده به وکیل معزول، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و دادگاه کمک می کند تا اطلاعات پرونده و حدود اختیارات قبلی وکیل را بررسی کنند.
• شماره کلاسه پرونده و شعبه رسیدگی کننده: این اطلاعات حیاتی برای شناسایی دقیق پرونده در دادگاه است. بدون کلاسه پرونده، امکان ثبت لایحه عزل وجود نخواهد داشت.
• اطلاعات تماس وکیل معزول: برای ارسال اظهارنامه قضایی به وکیل و اطلاع رسانی رسمی.
• رسیدهای پرداخت حق الوکاله (در صورت لزوم): در مواردی که اختلاف بر سر حق الوکاله مطرح باشد یا برای تسویه حساب نهایی با وکیل، ارائه این رسیدها می تواند کمک کننده باشد.

تهیه و تکمیل دقیق این مدارک قبل از مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، فرآیند را تسهیل کرده و از اتلاف وقت جلوگیری می کند. هر موکلی باید این موضوع را جدی بگیرد و با سازماندهی مدارک، گامی محکم در جهت مدیریت پرونده خود بردارد.

هزینه های مرتبط با عزل وکیل

عزل وکیل، علاوه بر مراحل قانونی، می تواند شامل برخی هزینه ها نیز باشد که موکل باید از آن ها آگاه باشد:

• هزینه ثبت لایحه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: برای ثبت لایحه عزل در سیستم قضایی، مبلغی به عنوان هزینه دادرسی و خدمات دفاتر الکترونیک قضایی از موکل دریافت می شود. این مبلغ متغیر بوده و بر اساس تعرفه های مصوب قوه قضائیه تعیین می گردد.
• هزینه تنظیم و ارسال اظهارنامه قضایی (در صورت استفاده): اگر موکل تصمیم به ارسال اظهارنامه قضایی به وکیل معزول بگیرد، این کار نیز هزینه ای بابت تنظیم و ابلاغ اظهارنامه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی خواهد داشت.
• نحوه محاسبه و پرداخت حق الوکاله وکیل تا زمان عزل: یکی از مهم ترین مسائل مالی پس از عزل وکیل، تعیین تکلیف حق الوکاله پرداخت شده یا بدهی باقی مانده است. حق الوکاله وکیل معمولاً بر اساس قرارداد منعقده بین وکیل و موکل تعیین می شود. در صورت عزل وکیل، موکل مکلف است حق الوکاله مربوط به کارهایی که وکیل تا زمان عزل انجام داده است را بر اساس توافق یا تعرفه قانونی پرداخت کند. اگر قرارداد مشخصی وجود نداشته باشد، این مبلغ بر اساس تعرفه قانونی و میزان کار انجام شده توسط وکیل، قابل محاسبه و مطالبه است. گاهی این موضوع می تواند منجر به اختلاف شود و نیاز به مذاکره یا حتی طرح دعوای متقابل در مراجع ذی صلاح داشته باشد.

مدیریت این هزینه ها و تسویه حساب با وکیل معزول، گام مهمی در پایان دادن به رابطه حقوقی گذشته و آغاز فصل جدیدی برای پیگیری پرونده است. موکل باید با دقت به این جنبه مالی نیز توجه کند تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود.

نمونه لایحه عزل وکیل دادگستری توسط موکل (جامع و قابل ویرایش)

تنظیم یک لایحه دقیق و کامل برای عزل وکیل، امری ضروری است. این لایحه باید شامل تمام اطلاعات لازم برای دادگاه و وکیل معزول باشد تا فرآیند عزل به درستی ثبت و ابلاغ شود. در ادامه، یک نمونه لایحه جامع و قابل ویرایش ارائه می شود که موکلین می توانند با جایگزین کردن اطلاعات شخصی خود، از آن استفاده کنند.

---

سربرگ لایحه:

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه [عمومی/کیفری/خانواده/انقلاب/…] شهرستان [نام شهرستان]

مشخصات موکل:

• نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی کامل موکل]
• کدملی: [کد ملی ۱۰ رقمی]
• شماره همراه: [شماره تماس موکل]
• آدرس اقامتگاه: [آدرس کامل پستی موکل]
• شناسه کاربری سامانه ثنا: [شماره ۱۶ رقمی ثنا]

مشخصات وکیل معزول:

• نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی وکیل معزول]
• شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه وکیل]

مشخصات پرونده:

• کلاسه پرونده: [شماره کلاسه دقیق پرونده]
• تاریخ ثبت پرونده: [تاریخ ثبت اولیه پرونده]
• خواسته/اتهام پرونده: [عنوان دقیق خواسته یا اتهام پرونده]

متن لایحه:

با سلام و احترام؛

به استحضار عالی می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی موکل]، موکل محترم در پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده] مطروحه در آن شعبه محترم، نظر به اینکه عقد وکالت عقدی جایز است و مستنداً به ماده ۶۷۸ قانون مدنی، بدینوسیله مراتب عزل وکیل خود، جناب/سرکار خانم [نام و نام خانوادگی وکیل معزول] را از تاریخ تقدیم این لایحه اعلام می دارم.

لذا خواهشمند است دستور فرمایید از تاریخ صدور این لایحه، ایشان دیگر به عنوان وکیل اینجانب در پرونده فوق الذکر شناخته نشود و کلیه ابلاغ ها و اوراق قضایی مربوط به پرونده مذکور، به حساب کاربری سامانه ثنای اینجانب به شماره [شناسه کاربری سامانه ثنای موکل] و یا به آدرس پستی ذکر شده در فوق، ابلاغ گردد.

پیشاپیش از حسن توجه و دستورات مقتضی حضرتعالی کمال تشکر را دارم.

با تجدید احترام،

[نام و نام خانوادگی موکل]

امضاء و تاریخ

---

سوالات متداول (FAQ) در خصوص عزل وکیل

آیا برای عزل وکیل حتماً باید دلیل ارائه شود؟

خیر، بر اساس ماده ۶۷۹ قانون مدنی، موکل می تواند هر زمان که بخواهد وکیل خود را عزل کند و نیازی به ارائه دلیل خاصی نیست. این حق، یک حق مطلق برای موکل تلقی می شود، مگر در موارد خاص وکالت بلاعزل که در ضمن عقد لازم گنجانده شده باشد.

اگر وکیل پس از عزل، مدارک پرونده را تحویل ندهد، چه باید کرد؟

در صورتی که وکیل معزول از تحویل مدارک پرونده خودداری کند، موکل می تواند با ارسال اظهارنامه قضایی به او، رسماً درخواست تحویل مدارک را مطرح کند. اگر باز هم وکیل از تحویل مدارک امتناع ورزد، موکل می تواند با طرح شکایت در دادسرای انتظامی وکلا و یا از طریق دادگاه، وکیل را ملزم به استرداد مدارک نماید. این یک حق مسلم موکل است که به پرونده خود دسترسی داشته باشد.

عزل وکیل چه تأثیری بر روند دادرسی پرونده دارد؟

طبق ماده ۳۷ قانون آیین دادرسی مدنی، عزل وکیل مانع از جریان دادرسی نخواهد بود. دادگاه پس از اطلاع از عزل وکیل، به موکل اخطار می دهد که ظرف یک ماه شخصاً یا توسط وکیل جدید، دادرسی را تعقیب کند. در این مدت، دادرسی ممکن است متوقف شود تا موکل تعیین تکلیف کند، اما عدم اقدام موکل در مهلت مقرر می تواند به ضرر او تمام شود.

تکلیف حق الوکاله پرداخت شده پس از عزل چگونه است؟

تکلیف حق الوکاله پس از عزل وکیل بستگی به مفاد قرارداد وکالت و میزان کار انجام شده توسط وکیل دارد. موکل باید حق الوکاله مربوط به خدماتی که وکیل تا زمان عزل انجام داده است را پرداخت کند. اگر توافقی در این زمینه وجود نداشته باشد، حق الوکاله بر اساس تعرفه قانونی و متناسب با کار انجام شده توسط وکیل محاسبه و تعیین می گردد. در صورت بروز اختلاف، طرفین می توانند از طریق مراجع قضایی یا داوری (در صورت توافق) برای حل و فصل اقدام کنند.

آیا می توان وکیل را بدون اطلاع قبلی عزل کرد؟

بله، موکل می تواند وکیل خود را بدون اطلاع قبلی عزل کند. اما برای اینکه عزل وکیل از نظر حقوقی معتبر باشد و اقدامات وکیل معزول پس از عزل، در حق موکل معتبر شناخته نشود، موکل مکلف است مراتب عزل را به صورت رسمی و کتبی (از طریق اظهارنامه قضایی) به وکیل و همچنین به دادگاه رسیدگی کننده به پرونده اطلاع دهد. این اطلاع رسانی، نقطه پایانی بر اختیارات وکیل در پرونده است.

مفهوم وکالت بلاعزل چیست و چگونه می توان آن را فسخ کرد؟

وکالت بلاعزل، نوعی وکالت است که در ضمن یک عقد لازم (مانند بیع یا صلح) شرط می شود و موکل حق عزل وکیل را از خود سلب می کند. این نوع وکالت به طور معمول قابل عزل نیست، مگر اینکه عقد لازم اصلی که وکالت بلاعزل ضمن آن شرط شده است، به دلیلی فسخ یا باطل شود. همچنین، در صورت اثبات سوءاستفاده یا تخلف فاحش وکیل از مفاد وکالت نامه، موکل ممکن است بتواند از طریق دادگاه اقدام به ابطال یا فسخ آن کند. در این موارد پیچیده، مشورت با وکیل متخصص ضروری است.

نتیجه گیری

عزل وکیل دادگستری یک حق اساسی برای هر موکلی است که به او امکان می دهد کنترل امور حقوقی خود را در دست داشته باشد و در صورت لزوم، تغییراتی را در روند پیگیری پرونده اعمال کند. درک کامل از مفهوم عقد وکالت، جایز بودن آن (به جز در موارد بلاعزل)، و مبانی قانونی این حق در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی، برای هر موکلی ضروری است.

فرآیند عزل، هرچند ممکن است در ابتدا پیچیده به نظر برسد، با رعایت گام های مشخص و قانونی، از جمله بررسی وکالت نامه، ارسال اظهارنامه قضایی به وکیل معزول، تنظیم و ثبت لایحه عزل در دادگاه، و پیگیری مستمر، به راحتی قابل انجام است. همچنین، آگاهی از مدارک لازم و هزینه های احتمالی، به موکل کمک می کند تا با آمادگی بیشتری در این مسیر قدم بردارد.

در نهایت، برای اطمینان از اینکه فرآیند عزل وکیل به درستی و بدون بروز مشکل انجام می شود و حقوق موکل در طول دادرسی حفظ می گردد، همواره توصیه می شود در موارد پیچیده یا در صورت وجود هرگونه ابهام، با متخصصین حقوقی مشورت شود. این کار به موکل آرامش خاطر می دهد و از پیامدهای ناخواسته احتمالی جلوگیری می کند. هر موکلی باید بداند که تصمیمات او می تواند سرنوشت پرونده اش را رقم بزند و اتخاذ تصمیمات آگاهانه، کلید موفقیت در این مسیر است.