سفر رئیس جمهور به ترکمنستان موجب تقویت روابط اقتصادی و فرهنگی خواهد شد

علی رهبر مدیر مسئول خانه فرهنگ ترکمن در گفت وگو با خبرنگار دولت خبرگزاری اخبار ورزشی در خصوص سفر رئیس جمهور به ترکمنستان گفت: اگرچه نیل به مقاصد سیاسی امنیتی و اقتصادی همواره از مهم ترین اهداف کشور ها در تدوین و اعمال سیاست خارجی شان بوده و برای تحصیل این مقاصد کشور ها عمدتاً و به طور سنتی نوعی دیپلماسی مبتنی بر رویکرد ها و ابزار های سیاسی نظامی و اقتصادی را در پیش می گیرند اما در کنار به کارگیری مجاری و راه های دیپلماسی رسمی باید به جایگاه دیپلماسی فرهنگی و دیپلماسی اقتصادی بصورت همزمان توجه کرد و با برنامه ریزی حساب شده نسبت به تأمین منافع کشور اقدام کرد. در برخی موارد سیاستمداران با ابزار هایی از جنس فرهنگ سعی در نفوذ در عمق باور ها و اعتقادات ملت ها داشته اند و ائتلاف ها و اتحاد هایی پایدار را در نظام بین الملل بنیان نهاده اند. قطعا در این بین مصداق بارز چنین سیاستی روسیه است.

وی افزود: سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران که در چارچوب سیاست همسایگی و دیپلماسی فرهنگی به منظور شرکت در همایش بین المللی «تعامل عصر ها و تمدن ها – بنیاد صلح و توسعه» به مناسبت سیصدمین سالگرد میلاد مختومقلی فراغی ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴ شهر عشق آباد به ترکمنستان عزیمت کرد به نظر می رسد با توجه به دیدار های انجام شده و مذاکرات صورت پذیرفته قطعا به دنبال راهبرد های قابل تحلیل از منظر دیپلماسی فرهنگی و دیپلماسی اقتصادی توامان بوده و چنین دیدار هایی به دنبال تقویت روابط اقتصادی با کشور های آسیای میانه و روسیه خواهد بود.

این کارشناس مسائل آسیای میانه ادامه داد: اگرچه همه دولت ها و در همه مقاطع تلاش کردند تا مناسبات سیاسی و اقتصادی با همسایگان را افزایش دهند اما واقعیت های محیط ژئوپلیتیکی نشان می دهد که ایران تاکنون به خوبی نتوانسته از فرصت دومین کشور پر همسایه جهان به خوبی بهره گیرد. ایران دارای ۷ همسایه مرزی و ۱۰ همسایه ساحلی است که فرصت های بیشماری را برای دیپلماسی اقتصاد و فرهنگ ایران فراهم آورده به ویژه اینکه فرهنگ ایران در بسیاری از کشور های همسایه هنوز جریان و حضور قدرتمندی دارد.

رهبر گفت: در این چارچوب سیاست همسایگی به عنوان یک راهبرد نظام مند و هدفمند معنا پیدا می کند و ترجمان چنین سیاستی با محوریت ژئوپلیتیک دیپلماسی اقتصاد و فرهنگ شاکله بندی می شود. در سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک مزیت ژئوپلیتیکی مطرح و با بهره گیری از درهم آمیختگی فرهنگی و تاریخی تلاش خواهد شد تا چالش های مشترک کنترل و منافع اقتصادی مبتنی بر رویکرد برد- برد گسترش پیدا کند.

وی مطرح کرد: دستاورد های سفر رئیس جمهوری که بعد از سفر به ترکمنستان اعلام شده مبتنی بر همین راهبرد بوده است بدین مفهوم که رئیس دولت چهاردهم در سخنرانی خود در عشق آباد  برهمگرایی و اشتراکات کشور های پهنه تمدنی ایران فرهنگی و لزوم همگرایی بیشتر و تاکید بر مفاخر و ریشه های هویتی مشترک کشور های آسیای میانه اشاره دارد و در کشور خود بر دستاورد های اقتصادی سفر نظیر  از توافق هایی در حوزه های گاز راه برق و بازارچه های مرزی با ترکمنستان تا تفاهمات با روسیه در زمینه راه گاز آب شیرین کن پتروشیمی و برق و تعاملات با سایر کشور ها  تاکید دارد.

مدیر مسئول خانه فرهنگ ترکمن با اشاره به دیدار و گفت وگو رئیس جمهور کشورمان با ولادیمر پوتن گفت: پر واضح است که با توجه به این گفتمان دو وجه دیپلماسی دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی در سیاست همسایگی دولت چهاردهم مشهود است اما این تحرکات اخیر سویه دیگری هم داشت که تمام این سفر را تحت الشعاع خود قرار داده است که مورد توجه رسانه های دنیاقرار گرفت و آن هم دیدار با ولادیمیر پوتین است.

رهبر بیان کرد: بی شک بر همگان واضح است که نقش و جایگاه روسیه در آسیای میانه علیرغم تمام تضعیف های اخیر این کشور در جنگ اوکراین و کاهش نسبی حضور آن کشور در این منطقه و باز شدن فضا برای بازیکنان جدید منطقه ای همچون چین  و ایران به عنوان کشور های جایگزین همچنان پر رنگ است.

وی در این خصوص ادامه داد:  روسیه همچنان برای رهبران این کشور ها به عنوان مرجعی در جهت تداوم و بقای حکومت شان است؛ چرا که اولا نقش روسیه به عنوان نیروی اصلی تثبیت کننده برای تاجیکستان و ترکمنستان که طولانی ترین مرز های آسیای مرکزی با افغانستان به عنوان یک تهدید بزرگ برای امنیت این دو کشور و کل منطقه برجسته است.

این کارشناس مسائل آسیای میانه افزود: ثانیا در سطح هویت هویت شوروی هنوز در این منطقه بسیار قوی است که شروع از الفبای سیریلیک به زبان روسی و اقلیت های مهم روسی است اما به همان اندازه که این هویت شوروی قوی بود و هنوز هم است آسیای مرکزی ویژگی خاص خود را حتی در اوج دوران شوروی حفظ کرده است.

رهبرعنوان کرد: آسیای مرکزی دارای تاریخ غنی و طولانی است از قرن نوزدهم و حتی در برخی نواحی شمالی قزاقستان در قرن هجدهم بیشتر مناطق آسیای مرکزی جزء امپراتوری روسیه بودند.

وی گفت: حکومت شوروی بیش از۷۰ سال بر این مناطق تسلط داشت و این تأثیر تا امروز همچنان قوی است این تأثیر شامل چندین عامل است از جمله نخبگانی که تمرکز خود را بر روسیه دارند ارتباطات فرهنگی تأثیر رسانه ای و به ویژه در زمینه های اقتصادی و امنیتی و ثالثا تمرکز اقتصادی از طریف ایجاذموسسات اقتصادی شامل؛ اتحاد گمرکی اجتماع اقتصادی یوروآسیا (EurAsEC) بانک توسعه یوروآسیا صندوق ضد بحران توافق منطقه آزاد تجارت کشورهای کامنولث مستقل و اتحاد اقتصادی یوروآسیا (EAEU) بنابراین به جرات می توان بیان کرد؛ در حال حاضر روسیه به عنوان رهبر واقعی منطقه مرکزی شناخته می شود.

مدیر مسئول خانه فرهنگ ترکمن بیان کرد: اصلی ترین ابزار تأثیرگذاری توسط کرملین در این منطقه ایجاد ارتباطات نزدیک بین وجود چندین سطح یا سیستم مختلف از حکومت و نهادهای اجتماعی و سیاسی در یک کشور یا جامعه است به ویژه بین رئیس جمهور پوتین و رؤسای دولت کشورهای آسیای مرکزی است.

رهبر افزود: از سوی دیگر منطقه آسیای مرکزی به لحاظ پیوندهای ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک از اهمیت قابل توجهی برای ایران برخوردار است. این در حالی است که در سال های اخیر دو کشور چین و روسیه نیز توجه بیشتری را به سمت آسیای مرکزی سوق داده و ابتکارات بسیاری را برای گسترش نفوذ و تایید تقدم خود ارائه کرده اند و پُرواضح است که نگرانی متقابل چین و روسیه در خصوص منافع امنیتی اقتصادی و نهادی منجر به اتخاذ سیاست های هماهنگ از جانب دو کشور شده این موضوع توازن منطقه ای را به دنبال دارد و ایران می تواند در چنین فضایی با در پیش گرفتن رویکرد مشارکت گرای تدافعی به تامین منافع اقتصادی و امنیتی خود در منطقه نزدیک شود.

وی تصریح کرد: لذا به نظر می رسد رئیس جمهور بر چنین موضوعی واقف بوده و در راستای ترسیم همگرایی روسیه با ایران در جهت تحکیم روابط رهبران کشور های آسیای میانه و تقویت جایگاه ایران ضمن حضور در ترکمنستان دیداری با این اهمیت انجام شده و از سوی دیگر آقای پزشکیان سعی کرده است سطح تعاملات مستقیم اقتصادی که در طی ماه های اخیردچار افول شده است  را تقویت کند و مهم تر آنکه با گسترش سطح روابط سیاسی و امنیتی با این کشور پیام مهمی را در خصوص امکان ایجاد اتحاد مستحکم تر و استراتژیک را به جهانیان مخابره کند.

این کارشناس مسائل آسیای میانه در پایان خاطر نشان کرد: آنچه بر همگان مسلم است تلاش های روز افزون دولت چهاردهم و دستگاه دیپلماسی به همراه اقتدار نیرو های مسلح کشور به منظور ارتقای جایگاه منطقه ای کشور و نیل به اهداف تعیین شده در رشد اقتصادی و تامین رفاه و امنیت کشور است.

انتهای پیام/